رویدادهای هنری ماه

 

لیلا جدیدی

سخن روز:

- برای درک قلب و مغز یک انسان به دستاوردهای گذشته او نباید توجه کرد بلکه، باید دید اکنون چه اهدافی را دنبال می کند. (خلیل جبران (1883-1931) – هنرمند و شاعر لبنانی)

- دست به کارهای غیرممکن بزن تا بتوانی کیفیت کاری را که می کنی بالا ببری

(بت دیویس ( 1908- 1989) – هنرپیشه آمریکایی)

 

کتاب

 

تقدیر از بهرام بیضائی

"شهر كتاب گلچین"، برگزار کننده مراسم جایزه "روزی روزگاری"، به معرفی برگزیدگان و تجلیل از جمال میرصادقی و بهرام بیضایی، اقدام کرد. جان بارت، نویسنده‌ی "اپرای شناور" نیز به این مراسم پیام داد. او از پیروی نكردن ایران از قانون كپی‌رایت ابراز تاسف کرد و گفت: "تاسف خودم را از انتشار هرگونه اثر بدون اجازه‌ی مؤلف ابراز می‌دارم و مصرانه خواستارم تا دولت ایران نیز با امضای معاهده‌ی جهانی سازمان حقوق نویسندگان، با دیگر كشورها همراه شود."

او از ناشران ایرانی خواست پیش از نشر هر اثر مشمول كپی‌رایت، از صاحب اثر اجازه بگیرند.

جمال میر صادقی، داستان نویس نیز به خاطر داستانهایش و بویژه برگزاری کلاسهای داستان نویسی مورد تجلیل قرار گرفت.

بخش دیگر دومین جایزه‌ی "روزی روزگاری" به تجلیل از بهرام بیضایی اختصاص داشت. این كارگردان تئاتر و نمایش‌نامه‌نویس در سخنانی گفت: "سالها پیش نمایشنامه‌نویسی به عنوان هنر و ادبیات به حساب نمی‌آمد و پذیرفته نمی‌شد اما امروز‌ بخشی از ادبیات شده است."

هنگام سخنرانی بیضایی برق سالن قطع شد و ادامه‌ی مراسم در خاموشی برگزار شد، كه این هنرمند تئاتر گفت: "در طول سالها سهم تئاتر همیشه تاریكی بوده است؛ حالا هم نمی‌توان انتظار سهم بیش‌تری را داشت."

محمد رحمانیان، دیگر تئاتری حاضر در برنامه، متنی را خواند كه در آن آمده بود: "آقای بیضایی عزیز، تقدیر از شما دلیل نمی‌خواهد؛ مثل تقدیر از خورشید و ماه، یا تقدیر از جنگل و دریا. درختان نیازی به تقدیر ندارند. همین كه به ‌جرم راست‌قامتی تبر بر تن‌شان ننشیند، بزرگ‌ترین تقدیر است. به سرو چه هدیه‌ای می‌توان داد كه آزادگی‌اش را مرهون تهیدستی‌اش می‌داند؟"


هدیه کتاب دولت شیلی به خانواده های کم در آمد

به دستور رییس جمهور شیلی، میشل باچلت، دولت این کشور با خرید یک میلیون و 266 هزار جلد کتاب، بسته های رایگان کتاب را به خانواده های کم درآمد اهدا می کند. هدف دولت این کشور علاوه بر کمک مالی به اقشار کم درآمد، ترویج کتابخوانی در میان خانواده های طبقات فرودست است.

این عمل دولت با استقبال خوب خانواده ها روبرو شده است، به طوری که آنان معتقدند از زمان دریافت این بسته ها - که کتابهای گران قیمت و ارزشمندی در بین آنهاست - کودکان و حتی خود والدین بیشتر به کتاب خواندن روی آورده اند.

 

نشر کتابهای " جلد سفید"

نشر زیر زمینی از فرآورده های حکومتهای سلطه جویی است که آزادی قلم و بیان را به دلایل سیاسی یا ایدیولوژیک از مردم سلب می کنند.

نشر زیرزمینی که در ایران به "جلد سفید" معروف است، امروزه کسب و کاری پررونق در بازار چاپ و نشر در تهران دارد. ناشران "جلدسفید" تهرانی سروکاری با نویسنده یا مولف اثر ندارند. آنان تولیدکنندگان کالایی هستند که سودسرشاری نصیبشان می کند. چرخه تولید به این شکل است که مسافران خارج کشور که سفارش خرید یک نسخه از کتابهای منتشر شده خارج کشور را از ناشران دارند، کتاب را فراهم کرده و در تهران به دست ناشر می سپارند. کتاب در چاپخانه ها در تیراژی گاه تا ده ها هزار نسخه به سراسر شهرستانها ارسال می شود.

کتابهای "جلد سفید" در رقمهای سرسام آور صد و هفتاد هزار نسخه ای در شهرستانها توزیع می شوند. گفته می شود نسخه بدون سانسور "بوف کور"، اثر صادق هدایت، تا یک صد و پنجاه هزار نسخه به صورت غیرقانونی فروش رفته است، اما چاپ کتاب تنها محدود به این آثار نیست. مقالات یا پژوهشهای سیاسی و اجتماعی در باره اسلام و تاریخ آن محبوب مردم ناخشنود از حاکمانی ست که به نام اسلام و حکومت اسلامی تسمه از گرده ملت کشیده اند. چنین پیداست که مردم با خواندن این آثار در پی نادیده گرفتن قرائت دولتی از اسلام و مقابله با تلقینات ایدیولوژیک رسمی حکومتی هستند.

رواج کتابهای غیرقانونی همراه با تکثیر فیلمها و موسیقی غیر رسمی و انتشار تازه ترین نسخه فیلمها و موسیقیهای جهان در ایران، نمادی از دوگانگی متضاد میان فرهنگ دولتیان با فرهنگ مردمی ست که خسته از تفسیر و امر و نهی دولتی و رسمی هستند.

 

حذف "تنگسیر" و "فواید گیاه‌خواری" از نمایشگاه کتاب

در پنجمین روز از برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، دو کتاب دیگر از صادق هدایت و سه کتاب دیگر از صادق چوبک جمع آوری شد.

"فواید گیاه خواری" و "نوشته های پراکنده"، عنوان دو کتاب هدایت و "تنگسیر"، "مهواره" و "روز اول قبر"، عنوان سه کتاب چوبک از غرفه "نشر جامه دران" در نمایشگاه جمع آوری شد.
همچنین کتاب "زن عجم خوبه یا تی ان تی"، نوشته فرخنده حاجی زاده از همین انتشارات جمع آوری شد.

 

باز هم حذف کتاب

"داستانهای اوالونا" اثر ایزابل آلنده با ترجمه‌ی علی آذرنگ و "شیطان و دوشیزه پریم" نوشته‌ی پائولو كوئلیو با ترجمه‌ی آرش حجازی (انتشارات كاروان)، "سه قطره خون"، "سگ ولگرد" و "زنده به گور"، آثار صادق هدایت (نشر روزگار) و "انحرافات اخلاقی سیاستمداران جهان"، نوشته‌ی "کری سیگریو" با ترجمه‌ی سیدحبیب گوهری راد (انتشارات توسن دانش)، در روزهای اخیر از نمایشگاه كتاب جمع‌آوری شده‌اند.

 

به یاد فریدون آدمیت (1387-1299)

فریدون آدمیت پس از گذران چند هفته‌ای بر بستر بیماری در یکی از بیمارستانهای تهران، در ساعات نخستین بامداد روز دهم فروردین امسال درگذشت. نوشته زیر بخشهایی است از نامه ای که یاران و حامیان او برای گرامیداشت او نوشته و طی آن به معرفی این تاریخ نویس علمی پرداخته اند:

"پژوهش تاریخی آدمیت در پیوندگاه "تاریخ سیاسی و فلسفه سیاسی" شکل می‌گیرد. "تفکر تاریخی عنصر اصلی تاریخ نویسی جدید است...آنچه به تاریخ روح و معنا می‌دهد، ...دست یافتن به گذشته زنده و شناخت جریان تاریخ است". پژوهش تاریخی آدمیت، به مثابه دستاورد "تاریخ نویسی جدید"، "از مظاهر پدیده آزاد اندیشی و انتقاد عقلانی" است.

آدمیت درباره زمینه اصلی پژوهشهای خود می‌نویسد، "تحقیق من در تاریخ افکار اجتماعی و سیاسی" جدید در ایران است "که از قرن گذشته آغاز می‌شود و با ایدیولوژی مشروطیت تمام می‌شود". این تحقیق "چند جهت مشخص دارد: بررسی اندیشه‌های متفکران اجتماعی به طور اخص، شناخت شیوه تفکر کلی روشن‌اندیشان و نوآوران افکار، تحول فکر سیاسی درون نظام کهن و ریشه‌های فکری مشروطه‌خواهی". توجه آدمیت در این زمینه، از جمله به "عقاید متفکران و نویسندگان اجتماعی" بود که "ترجمان جریانهای فکری جدید بودند و به طرد ابهامات ذهنی و تاریک‌اندیشی برخاستند."

 

 

فیلم

 

فیلم " گرسنگی" در باره 6 هفته آخر زندگی بابی سندز

فیلم سینمایی "گرسنگی" به کارگردانی هنرمند انگلیسی، "استیو مک‌کویین"، که شش هفته آخر زندگی مبارز ارتش جمهوریخواه ایرلند را به تصویر می کشد و به عنوان افتتاحیه بخش "نوعی نگاه" شصت و یکمین جشنواره کن انتخاب شده، مورد اعتراض شماری از شخصیتهای سیاسی راستگرای بریتانیا قرار گرفت. سندز که یک زندانی سیاسی عضو ارتش جمهوریخواه ایرلند بود، سال 1981 در اعتراض به وضعیت نابسامان زندانیان سیاسی دست به اعتصاب غذا زد و پس از 66 روز در زندان درگذشت. او در گذر سالها به نمادی از جنبش استقلال ایرلند و مقاومت تبدیل شد.

"استیو مک کویین" که فیلم "گرسنگی" را اوایل سال 2003 با سرمایه گذاری شبکه چهارم انگلستان ساخته است، طی سخنانی در مورد این فیلم گفت: "زمانی که تصمیم به ساخت این پروژه گرفتیم، نه جنگ عراق آغاز شده بود و نه حرفی از گوانتانامو و ابوغریب بود، اما شباهتهای تاریخی اجتناب‌ناپذیر است."

 

"شهر کوران" در فستیوال کن

شصت و یکمین جشنواره کن از 14 تا 25 مه (25 اردیبهشت تا پنجم خرداد) برگزار می‌شود. ریاست هیات داوران بخش "نوعی نگاه" را "فاتح آکین"، فیلمساز آلمانی ترک‌تبار به عهده دارد

شصت و یکمین جشنواره فیلم کن با نمایش فیلم "شهر کوران" اثر دیوید لینچ گشایش یافت. ریاست هیات داوران این دوره را "شان پن"، بازیگر و کارگردان معترض آمریکایی عهده دار است.

پلاکارد رسمی جشنواره امسال، زنی است که دهانش به سرخی آلبالو است اما باند سیاه ضخیمی را بر چشمان خود دارد که او را غیرقابل شناسایی می‌کند و همزمان مانع آن می‌شود که چیزی ببیند.

این پلاکارد، نمادی از ویژگیهای بزرگترین جشنواره فیلم جهان است. جشنواره‌ای که در هر دوره، محل نمایش انتقادی‌ترین فیلمهای ساخته شده در یک ‌سال نیز بوده است.

"شهر کوران"، روایت جاندار و تکان‌دهنده "فرناندو میرلس"، فیلم‌ساز موفق برزیلی از سرزمینی است که ویروس کوری به جان مردمانش افتاده است. "فرناندو میرالس" که پیش از این با فیلم "شهر خدا" به شهرت و اعتبار رسیده است، با اشاره به "شهر کوران" می‌گوید: "مدنیت در حال فروریختن است. ما همواره نشان می‌دهیم که متمدن هستیم. اما به محض آن که اتفاق بدی می‌افتد، به حیواناتی وحشی تبدیل می‌شویم."

"شهر کوران" براساس رمانی به همین نام از "خوزه ساراماگو"، برنده پرتغالی جایزه ادبی نوبل ساخته شده است. جذابیت دیگر جشنواره امسال، حضور "شان پن"، بازیگر و کارگردان جسور آمریکایی در راس هیات داوران آن است. در تازه‌ترین فیلم "شان پن"، جوانی می‌خواهد از جامعه سرمایه‌داری آمریکا فرار کند و پاسخ را در طبیعت بکر آلاسکا می‌یابد.

 

مذاكرات انجمن بازیگران و تهیه‌كنندگان آمریكا

به دنبال بی‌نتیجه‌ماندن مذاكرات انعقاد قرارداد میان انجمن بازیگران آمریكا و انجمن تهیه‌كنندگان این كشور، احتمال آغاز سری جدید اعتصابات در هالیوود دوباره قوت گرفت.
به گزارش فرانس‌پرس، بن‌بست ایجاد شده در مذاكرات طرفین، خاطره اعتصاب انجمن نویسندگان هالیوود كه ضرر چند میلیارد دلاری به‌همراه آورد را بار دیگر زنده كرد.

 

"وقتی همه خوابیم"، فیلمی از بهرام بیضایی

فیلم "وقتی همه خوابیم" دهمین فیلم بلند بهرام بیضایی است که در هفتاد سالگی او ساخته می شود.

بهرام بیضایی، پس از یک وقفه هشت ساله، ساخت فیلم تازه اش را آغاز می کند. این فیلم دهمین اثر بلند اوست که پس از موفقیت آخرین فیلم اش، "سگ کشی" ساخته می شود. "سگ کشی" که در سال ۱۳۷۹ فیلمبرداری شد، پرفروش ترین فیلم سال ۱۳۸۰ بود و مورد استقبال منتقدان قرار گرفت.



موسیقی

 

ابطال پروانه تولید آثار صوتی مازندران

رییس صنف هنرمندان موسیقی گیلان با انتقاد شدید از عدم تمدید مجوز تولیدات صوتی این انجمن گفت: "ابطال پروانه تولید آثار صوتی، ضربه بزرگی بر پیكره موسیقی گیلان است.".
همایون سلیمی افزود: "متاسفانه در یك اقدام غیرمنتظره بخش موسیقی وزارت ارشاد از تمدید پروانه فعالیت تولیدی آثار صوتی انجمن صنفی هنرمندان موسیقی گیلان بدون هیچگونه استناد به قانون خودداری کرد."

 

175 مین سالروز تولد یوهانس برامس

روز هفتم ماه مه سال جاری، مصادف است با ۱۷۵مین سالروز تولد یوهانس برامس، آهنگسازی جهانی که در بندر هامبورگ به‌دنیا آمد اما هنرش در بزرگ‌شهر موسیقی یعنی، وین بالیدن گرفت. او را پیرو مکتب رمانتیسم می‌دانند. برامس از همان آغاز کار، پیانو را با چیره‌دستی بی‌مانندی می‌نواخت و بهترین آثارش را هم برای این ساز ساخته است. از تشویق کنندگان و برانگیزانندگان او در کارهایش "ادوارد رمینی" ویلون‌نواز چیره‌دست مجار است. این هنرمند همان کسی بود که برامس را با موسیقی فولکلور مجارستان آشنا کرد.

ثمره‌ی این آشنایی مشهورترین و محبوب‌ترین آثار برامس بود که او از سن ۲۵ سالگی به ساختن‌شان همت گماشت: رقصهای مجار. آهنگهای این قطعه‌های ۲۱گانه چنان سرشناس شدند که گرچه تنها از موسیقی بومی مجاری الهام گرفته شده بودند، بعدها به عنوان موسیقی فولکلور بارها و بارها در مجارستان اجرا شدند.

 او هوادار موسیقی از گونه‌ی هدفمند بود به این معنی که آثارش همواره موضوع، حالت یا پدیده‌ای را در ذهن شنونده تداعی می‌کند.

 

بخشی از گزارش شبهای همبستگی با زندانیان سیاسی و دانشجویان دربند

برگزاری "شبهای همبستگی با زندانیان سیاسی و دانشجویان در بند" از سوی کانون نویسندگان ایران در تبعبد، از 25 تا 27 آوریل 2008 در شهرهای استکهلم، گوتنبرگ و مالمو سوئد به انجام رسید و طی آن جمع بسیاری از مردم آزادی خواه در همبستگی با این مبارزات از این شبها استقبال کردند.

در فراخوان کانون در این رابطه آمده بود: "کانون نویسندگان ایران (در تبعید)، در راستای اهداف و سیاستهای خود، دفاع از آزادیهای بی حد و حصر قلم و بیان و پشتیبانی از حرکتهای آزادی خواهانه و حق طلبانه شهروندان ایران را از وظایف خویش می داند.

همکاری نویسندگان، شعرا و هنرمندان آزاده و مردمی در این مبارزات، استقبال مردم را نیز در پی داشت و از همین رو هیات دبیران کانون نویسندگان ایران (در تبعید)، از آنان بسیار سپاسگزار است. بیش از هزار تن از ایرانیان آزادی خواه، با شرکت در مراسم این شبها، همبستگی خود را با این مبارزات اعلام کردند...

کانون، برای ادامه چنین سیاست و مبارزاتی در برابر آزادی ستیزی جمهوری اسلامی، و دفاع از آزادی اندیشه و بیان هم چنان نیازمند همکاری هواخواهان آزادی و برابری ست و دست همه عزیزانی را که در این راستا به یاری ما می آیند می فشارد..."

ترانه خوانی ایرج جنتی عطایی و آوازه خوانی ابی، شیرین مهربد - شمیم با نوازندگی یارا و مسعود بخش از برنامه های این مراسم بود.

 

فال حافظ

از سایت هادی خرسندی

بر سر تربت ما آمده بی نی‌لبکش

دیدم آثار خماری همه بر پوز و پک‌اش

چرب از بودجه ی نفت لب و لوچه او

لشگر بیضه بمالان به فرونت و به بک‌اش

گفتم این مفتخوران همره تو بسیارند

گفت من تازه کم آوردم و کردم الکش

گفت در باره ی شعرم سخنانی اما

حال ما خورد بهم از سخنان خنکش

دیدم این است همان قاتل ابنای وطن

که پس از اینهمه کشتن نگزیدست کک‌اش

خواستم تا ز لحد رقص‌کنان برخیزم

بزنم قاتل ابنای وطن را کتک‌اش

گفت در گوش سروشم که ولی تا به ابد

دست تو پاک نگردد چو زنی مشت و چک‌اش

گفتم این فاجعه را چاره چه کردی حافظ؟

گفت دادیم دوتا فحش و نمودیم دک‌اش