رویدادهای هنری ماه

 

لیلا جدیدی

 

سخن روز

تشییع جنازه خسرو شکیبايی؛ نظری از ایران

...خواستم از فاجعه ایی که در ایران رخ میدهد برایتان گزارش کنم...امروز در صدا و سیمای جمهوری اسلامی و در شبکه خبر رژیم با تمام وقاحت و بی شرمی و با تمام دروغ و نیرنگ گزارشی از مراسم سالگرد مرگ یک آخوند حکومتی که مشکینی بود پخش کرد. تمام سردمداران رژیم از جمله ناطق نوری و احمدی نژاد و وزیر برکنار شده پست فطرت، آخوند پورمحمدی و تمام دیگر سردمداران کثیف و منحوس و جنایتکار دیگر حضور داشتند ولی حتی یک نفر از آنان در مراسم روز تشییع جنازه هنرمند اسطوره ایی و یکی از بزرگان بازیگری و یکی از محبوب ترین هنرپیشه ها، خسرو شکیبایی که یادش همیشه در ذهنها می ماند، حضور نداشتند. فقط می توانم بگویم ننگ و شرم بر این نظام!!!!



 

ادبیات

 

مراسم سالگرد زنده یاد شاملو به تلاش کانون نویسندگان ایران

کانون نویسندگان ایران به مناسبت هشتمین سالگشت در گذشت احمد شاملو اطلاعیه ای منتشر کرد. در بخشی از این اطلاعیه آمده است: "اگر چه هشت سال از وداع شاعر بزرگ ما با واژه‌ها گذشته است اما اميد و زندگی هم‌چنان در ترانه‌های شورانگيز او ادامه دارد. شاملو، شاعر آزادی، يکی از کم‌نظيرترين شاعرانِ متعهد روزگار ماست که حضور انسان را بر آفاق روشن آگاهی و رهایی، حياتی شريف و خلل‌ناپذير بخشيد. او بود که در دشوارترين شرايط، آيندگان را به درک درست راه مبارزه، دلاوری و خرد بشارت داد."

کانون نویسندگان ایران همچنین در این اطلاعیه با درخواست از دوستداران شاملو برای گردآمدن بر مزار او اینگونه می نویسد: "در هشتمين سالگرد درگذشت احمد شاملو، بزرگ شاعر ايران و جهان که در سراسر عمر از عشق و آزادی و پيکار با نيروهای جهل و تاريکی سرودی ديگرگونه ساز کرد، بر مزارش گرد هم می‌آييم و ياد تابناک‌اش را گرامی می‌داريم."

 

نتایج انتخاب اعضای جدید هیات مدیره کانون نویسندگان

انتخابات چهارمین دوره‌ی هیات دبیران، صندوق‌دار، بازرسان و منشی كانون نویسندگان ایران در تاریخ ۱۸/۴/۸۷ با قرائت و شمارش آرای اعضای كانون كه با پست سفارشی ارسال و جمع‌آوری شده بود، به وسیله هیات نظارت بر انتخابات و در حضور جمع مشورتی كانون به انجام رسید و به ترتیب:

ناصر زرافشان، علی‌اشرف درویشیان، فریبرز رییس‌دانا، جاهد جهانشاهی و اكبر معصوم‌بیگی می باشند.

همچنین آقایان: محسن حكیمی، حسینعلی نوذری، رضا خندان مهابادی، فرخنده حاجی‌زاده و یوسف عزیزی بنی‌طرف به عنوان اعضای علی‌البدل هیات دبیران انتخاب شدند.

از میان داوطلبان سمت بازرسی مالی كانون، آقایان حسن اصغری و محمد شریف، از میان داوطلبان صندوق‌داری كانون، آقای علیرضا ثقفی خراسانی و از میان داوطلبان سمت منشی‌گری هیات دبیران، خانم منیژه نجم عراقی، با كسب بالاترین آرا انتخاب شدند.


 

فیلم

 

فیلم "جوان بدون جوانی" ساخته کوپولا

فرانسیس فورد کوپولا، سینماگر نامی هالیوود و خالق آثار برجسته ای مانند "پدرخوانده"، "مکالمه" و "اینک آخرالزمان" پس از ده سال دوری از سینما، به انتظار طولانی سینما دوستان پایان داده و با فیلمی تازه به صحنه برگشته است. فیلم او که در جشنواره سینمایی مونیخ به روی اکران آمد، "جوان بدون جوانی" نام دارد و اکران عمومی آن اکنون در سینماهای آلمان آغاز شده است. این فیلم در میان منتقدان و تماشاگران بحث فراوان برانگیخت و با واکنشهای گوناگونی روبرو شد.

کوپولا فیلمی تجربی و تا حدی شخصی ساخته و بار دیگر تماشاگران سینما را غافلگیر کرده است. فیلم بر پایه داستان معروفی از "میرچا الیاده"، پژوهشگر و اسطوره شناس معروف متولد رومانی ساخته شده است.

فیلم "جوان بدون جوانی" در بستر تاریخی معینی می گذرد که بار سیاسی خاصی به فیلم اضافه می کند: اروپای بحران زده دهه های ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ که وقایع دهشتناک جنگ جهانی دوم در کانون آن قرار گرفته است.

داستان پر مغز و زیبای "میرچا الیاده"، از یک معضل دیرین زندگی بشر سخن می گوید، تناقضی دردناک که به ویژه برای اهل علم و تحقیق شناخته شده است و کسی برای آن پاسخی قانع کننده نیافته است. آیا درست است که به خاطر هدفی متعالی از زندگی شخصی خود بگذریم؟ دانشمندی که خود را وقف علم و تحقیق می کند، آیا از نیازهای روحی و عاطفی خود غفلت نمی کند؟ کندو کاو علمی و فرهنگی بی تردید فضیلتی انسانی ست، اما آیا درست است که دانشمندان و پژوهشگران در پیشبرد رسالت فرهنگی که به تمام بشر تعلق دارد، از زندگی خصوصی و نیازهای شخصی خود بگذرند؟

داستان "الیاده" و فیلم کوپولا تلاش می کنند این پرسش را با دقت و صراحت بیشتری از نو مطرح کنند.

 

جشنواره فیلم " تراور سیتی" با مدیریت مايكل مور

چهارمين دوره‌ي جشنواره‌ي فيلم "تراور سيتي" از 29 جولاي (11 مرداد) با مدیریت مایکل مور آغاز به كار مي‌كند. در این جشنواره به مدت 5 روز، 62 فيلم به نمایش گذاشته می شود. این جشنواره همه ساله در ایالت ميشگان - ايالات متحده آمریکا برگزار مي‌شود.
دو فيلم سينمايي "بودا از شرم فرو ريخت" ساخته‌ي حنا مخملباف و مستند "باد دبور" به كارگرداني محمد رسول‌اف در جشنواره‌ي فيلم "تراورس سيتي" به روي پرده مي‌روند. اين فستيوال در دوره‌ي گذشته بيش از 80 هزار نفر مخاطب داشته است.

 

فیلم مستند " یک دو سه" از خود سوزی زنان افغانی می گوید

فیلم مستند "یک دو سه" ساخته فیلمساز جوان افغانی، "آلکا سادات" در محل سندیکای خبرنگاران ایتالیا در شهر رم به نمایش درآمد. این فیلم معضل خودسوزی زنان در افغانستان را با ارایه تصاویری از زنانی که به دلیل خشونت خانگی خود را به آتش کشیده اند، روایت می‌کند. رویا، خواهر کارگردان فیلم نیز مسولیت پژوهش این فیلم را به عهده داشته است.

اکثر نماهای فیلم در بیمارستانی می‌گذرد که زنان سوخته در آن بستری هستند و هر کدام در مقابل دوربین "آلکا" داستان تلخی از زندگیشان را حکایت می‌کنند.

"آلکا سادات" می‌گوید: "من هشت ماه روی این فیلم کار می‌کردم و در طول این هشت ماه فقط یکی از چندین زنی که خودسوزی کرده و به بیمارستان آمده بود توانست زنده بماند که او هم فکر می‌کنم وضعیت خوبی نداشته باشد."

 

موسیقی

 

کنسرت گروه ارکيده در تهران

رژیم زن ستیز جمهوری اسلامی اگر چه در امر هنر هم به جداسازی بین زن و مرد پرداخته اما با این وجود طی سالها از دادن مجوز اجرای موسیقی به گروه های تنها زن خودداری کرده است. گروه "اركيده" از نخستين گروه‌هاي موسيقي پاپ زنان به ‌شمار مي‌رود كه مجوز اجرا براي زنان را دريافت كرده است.

اعضای این گروه را ارمغان‌ حاجي‌وندي‌، نوازنده‌ تنبك‌ و پركاشن، ارغوان‌ حاجي‌وندي‌، نوازنده‌ تار و هم‌خوان، مونيكا لران‌، نوازنده‌ ويولن، مريم‌ نيك‌بين‌، نوازنده‌ پيانو و كيبورد، شهرزاد سخن‌سنج‌، نوازنده‌ گيتار، فيروزه‌ غلام‌رضا، هم‌خوان‌ و مريم‌ دادرس‌، نوازنده‌ فلوت تشکیل می دهند. قيمت بليط اين كنسرت، 12 هزار تومان اعلام شده است


جشنواره بتهوون در شهر بن

دویچه وله - موسیقی گاهی بار سیاسی به خود می‌گیرد و ابزاری برای مقابله با قدرت می‌شود. بررسی رابطه‌ی قدرت و موسیقی، موضوع "جشنواره‌ی بتهوون" امسال در شهر بن است. دویچه وله هم به یاد جوانان ایرانی "میهمانی زیر زمینی" بر پا می‌کند.

در ایران موسیقی یا "مجاز" است یا "غیر مجاز". طیف "غیر مجاز" گسترده است و تعریف مشخصی ندارد. مسوولان کشور در هر زمانی به فراخور نیاز و هدف خود تعریفش می‌کنند. انگ "غیر مجاز" گاهی به خاطر "صدای خواننده"، گاه "مضمون شعر"، گاه "سبک موسیقی" و گاهی به دلیل دسته آدمهایی که به آن گوش می‌دهند روی یک ترانه می‌خورد. وجه مشترک همه‌ی غیر مجازها اما این است که باید "پنهانی" گوش‌شان کرد.

نتیجه: تبدیل شدن موسیقی یا استفاده از موسیقی در ایران به عنوان ابزاری برای مخالفت و مقابله با قدرت.

دویچه وله درست روی همین موضوع دست گذاشته است یعنی، رابطه‌ی "قدرت و موسیقی" و به همین مناسبت میهمانی می‌دهد: "میهمانی زیر زمینی" به یاد جوانان ایرانی. موسیقی‌ای که در این میهمانی در روز ۱۲ سپتامبر طنین خواهد انداخت، موسیقی‌ای است که جوان ایرانی آن را "پنهانی" می‌سازد یا به آن "پنهانی" گوش می‌دهد.

"میهمانی زیرزمینی" دویچه وله در چارچوب "جشنواره‌ی بتهوون" برگزار می‌شود. امسال هم از ۲۹ ماه اوت تا ۲۸ سپتامبر، شهر بن غرق در بتهوون خواهد شد. نوازندگان مشهور، ارکسترهای نامدار و آهنگسازان جوان از سراسر جهان برای شرکت در "جشنواره‌ی بتهوون" به بن می‌آیند.

در جشنواره‌ی امسال، آثار و برنامه‌‌های میهمانان و میزبان همه دور یک موضوع چرخ می‌زند: پیام سیاسی آثار بتهوون. "شعار" جشنواره‌ی امسال، "قدرت موسیقی" است.

 

موسیقی بتهوون، موسیقی قدرت

بتهوون در جوانی یکی از سرسپردگان انقلاب فرانسه بود. بازتاب علاقه‌ی او به افکار انقلابی را می‌توان در سمفونی شماره ۳ او، "ارویکا" دید؛ اثری که بتهوون قصد داشت به ناپلئون تقدیم کند. به اعتقاد بتهوون، ناپلئون اما با تکیه زدن برتخت، به ایده‌آل‌های انقلابی خیانت کرد. از سوی دیگر فرانسه پس از انقلاب در خشونت و ترور فرو رفت. بتهوون هر چند از ناپلئون و روشنفکران مایوس شد اما تغییری در سمفونی خود از نظر موسیقی نداد؛ نشانه‌ای از امید او به آینده؟ آینده‌ای که در آن "آزادی، برابری و برادری" به حقیقت می‌پیوندند؟

مشهورترین اثر بتهوون، سمفونی شماره‌ی ۹ اوست. با شعر "در ستایش شادی" از شیلر. این سمفونی یکی از نمونه‌های بارز حضور یک اثر هنری در صحنه‌های سیاسی‌ست. سمفونی شماره‌ی ۹ در لحظات تاریخی بسیاری طنین انداخته است؛ در جنگ جهانی دوم با هر پیروزی آلمان‌ نازی، به هنگام اتحاد آلمان و آخرین جمله‌ی آن که به عنوان سرود واحد اتحادیه‌ی اروپا برگزیده شد. 

"در ستایش شادی" این چنین آغاز می‌شود:

 

O Freunde, nicht diese Töne

Sondern laßt uns angenehmere

anstimmen und freudenvollere

Freude! Freude!

موسیقی از بازداشتگا‌ه‌های نازی‌ها

Bildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift:  دانیل هوپ، ویولونیست دورگه‌ی آفریقای جنوبی - بریتانیای، بهترین مثال برای تقابل موسیقی و قدرت را موسیقی ای می‌داند که در بازداشتگاه‌های مرگ نازیها ساخته شده است. یکی از بخشهای جالب "جشنواره‌ی بتهوون" امسال، پروژه‌ای است که رهبری آن را ویلونیست مشهور انگلیسی، دانیل هوپ (Daniel Hope) به عهده دارد. پروژه‌ای که به بررسی آثار گیدون کلین (Gidon Klein) می‌پردازد. کلین، پیانیست و آهنگ‌ساز چک از سال ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۵ در اسارت نازیها بود. او که در سن بیست سالگی به اسارت درآمده بود، همیشه به زندانیان انگیزه می‌داد و از آنها می‌خواست که به اسارت نیاندیشند. به اعتقاد هوپ، این بهترین مثال برای تقابل قدرت و موسیقی است. او با عنوان "موسیقی روزی امید بود"، برنامه‌ای ارایه می‌دهد که به تمام هنرمندان اسیر در بازداشتگاه "ترزین اشتات" تقدیم شده ‌است.

 

جشنی برای همه‌ی سبکها

اجرای تمام ۹ سمفونی بتهوون به رهبری کورت مازور (Kurt Masur) با ارکستر ملی فرانسه، یکی از جالب‌ترین بخشهای جشنواره‌ی امسال است. جشنواره اما تنها صحنه‌ی هنرنمایی موسیقی کلاسیک نیست. به سبکهای دیگر هم میدان داده شده است. "با ما بیا" نام یک سری کنسرتهایی است که در آن هنرمندان جوان از دنیای پاپ، جاز و شانسان دنبال مخاطبان جوان می‌گردند.

جشنواره تنها به اجرای موسیقی اکتفا نمی کند، هنرمندانی از عرصه‌های دیگر هنری هم با ویدیوکلیپ، فیلم کوتاه٬ پرفورمانس و چیدمان با موضوع بتهوون، در این جشنواره حضور دارند.

 

طنز از هادی خرسندی

 

نگاهی به تاریخ ایران!

همچنانی که فحش میدادم

یاد شاپور دوم افتادم

آنکه از توی خیک مادر خویش

صاف، شد پادشاه کشور خویش

پس چه شد آن جنین نوازیها

با جنین، پادشاه سازیها؟

یا دروغست و بی‌اساس این نیز

یا بود بین نطفه‌ها تبعیض

نطفه‌ای با حمایت کافی

شود آینده‌اش ذوالاکتافی

نطفه‌ای بی‌پناه چون بنده

کلکش زود می شود کنده