رویدادهای هنری ماه

لیلا جدیدی

سخن روز

- تنها مادران می توانند به آینده بیاندیشند زیرا آن را در وجود کودکان متولد کرده اند.

- بدون فلسفه نمی توان زندگی کرد زیرا هر پدیده معنایی در خود نهفته دارد که ما باید آنرا کشف کنیم

(ماکسیم گورگی  1868-1936، نویسنده روسی، فعال سیاسی)

انتشار رمان "جواهر مدینه"

رمان "جواهر مدینه" كه ناشر آمریكایی انتشارات "راندوم هاوس" از بیم واكنش مسلمانان بنیادگرا آن را چاپ نكرده بود، از سوی ناشری آلمانی منتشر می شود. قرار است تا زمان انتشار این رمان نام ناشرش فاش نشود.

گفته می شود كه رمان مذکور غیر از آلمان در ایتالیا، اسپانیا، برزیل و مجارستان نیز منتشر خواهد ‌شد.

پیشتر، روحانیون بنیادگرا در صربستان در برابر انتشار رمان "جواهر مدینه" در این کشور واکنشهای سختی نشان داده بودند.

شری جونز، نویسنده آمریكایی این رمان را درباره پیامبر مسلمانان و عایشه، همسر او نوشته است.

"سیندرلا" باید حجاب کند

چرا "كتاب برتر" كودك و نوجوان شناخته نشد؟

هیچ كتابی به عنوان "كتاب برتر" در سومین دوره‌ی "جشنواره كتاب برتر كودك و نوجوان" انتخاب نشد.

آقای ناصر جانیان‌پور، مدیر انتشارات "علوم و پویش" این امر را با توجه به نابسامانی اوضاع نشر پدیده‌ای طبیعی دانست. وی گفت:"این باعث خجالت است كه هیچ كتابی علی‌رغم فعالیت دو هزار ناشر به عنوان "كتاب برتر" شناخته نشده است و این هنری است كه فقط از مسئولان فرهنگ ما برمی‌آید."

مدیر انتشارات "علم و پویش" با انتقاد از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به دلیل ممیزی كتاب گفت:"آیا واقعا این موضوع مهم است كه "سیندرلا" حجاب كند؟! اگر قرار است به آثاری همچون "سیندرلا" به صرف این ‌كه روسری برسر ندارد، مجوز ندهند، پس به چه كتابهایی مجوز می‌دهند؟ اصلا ما به بچه‌ها چه عرضه كرده‌ایم كه این‌قدر سخت‌گیرانه نسبت به ادبیات كلاسیك جهان نگاه می‌كنیم؟"

مدیر مسئول نشر علم و پویش تاكید كرد:"در این فضا چه انگیزه‌ای برای من ناشر، به منظور تولید بهترین كتاب، انتخاب بهترین نویسنده و تصویر‌گر و تفكر بر روی فرم كتابها یا بازار یابی آنها خواهد ماند؟"

هیتلر، آیت الله خامنه ای و موگابه در کنسرت "مدونا"

مدونا، خواننده سرشناس پاپ که به تازگی جشن پنجاهمین سالگرد تولد خود را برگزار کرد، در اولین کنسرت از دور جدید کنسرتهای جهانی اش در کاردیف، ولز در استادیومی با حضور چهل هزار تن از هوادارانش، در حین اجرای ترانه ای به نام Get Stupid، تصویر آیت الله خامنه ای را در کنار تصاویری از ویرانی، اثرات گرم شدن زمین، آدولف هیتلر، جان مک کین و رابرت موگابه، رهبر زیمبابوه به نمایش گذاشت.

یک نمایشنامه بر اساس شعری از شاملو

حمید پور آذری شعر "حسین قلی مردی که لب نداشت" از احمد شاملو را به صورت نمایشنامه ارایه کرد. او می گوید:"به نظر من همه اشعار شاملو این ویژگی را دارند که بتوانند به روی صحنه تئاتر بروند، ضمن این که نوشته های وی علاوه بر این که دربرگیرنده این فضاهاست، می تواند در یک فضای کودکانه، مفاهیم و مضامینی را به مخاطب بزرگسال ارایه دهد که در نوع خود بی نظیر است."

کارگردان نمایش "حسین قلی مردی که لب نداشت" گفت:"یکی از ویژگیهای اشعار زنده یاد شاملو، فضای تصویری و نمایشی است که می‌‏تواند هر کارگردانی را برای یک اثر نمایشی وسوسه کند."

وی افزود:"شعر "حسین قلی مردی که لب نداشت" از جمله اشعاری بود که من بعد از خواندن آن مجذوب فضای تصویری و نمایشی آن شدم و تصمیم گرفتم آن را با عده ای از کودکان و نوجوانان افغانی به روی صحنه ببرم. البته شرایط این کودکان اگر به صورت مستقیم با فضای شعر در ارتباط نباشد، به صورت غیر مستقیم با فضا و شرایط زندگی آنها منطبق است."

این کارگردان تئاتر تاکید کرد:"کار با کودکان و نوجوانان افغانی که با تمام وجود در اجرای این اثر نمایشی به من کمک کردند، مهم ترین ویژگی و انگیزه ای بود که در کارگردانی این نمایش به آن توجه کردم. من سعی نکردم تا ویژگی فردی کودکان افغانی را تغییر دهم بلکه، تمام تلاش خود را انجام دادم تا نمایشنامه بر اساس ویژگی ذاتی آنها برای اجرا آماده شود."

پور آذری ادامه داد:تم اصلی داستان نمایشنامه، تم شعر "حسین قلی مردی که لب نداشت" مرحوم شاملو است که من در عین وفاداری به آن، چند شخصیت را اضافه کردم و می توانم بگویم یکی از متفاوت ترین آثاری است که در طول فعالیتهای خودم در تئاتر داشتم.
نمایش "حسین قلی مردی که لب نداشت" ساعت 18 هر روز غیر از شنبه ها در تالار کوچک مولوی اجرا می شود.

اعتراض پاپ به نمایش یک مجسمه

یك موزه هنری در ایتالیا اعلام كرد كه با وجود ناراحتی پاپ بندیكت شانزدهم و مقامات ایتالیایی از نمایش یك قورباغه به صلیب كشیده شده، نمایش این اثر در موزه ادامه خواهد یافت.

این موزه در بیانیه‌ای اعلام كرد كه هیات مدیره موزه "موزئیون" در شهر "بولزانو" به ادامه نمایش این اثر آفریده شده توسط یك هنرمند آلمانی به نام "مارتین كیپنبرگر" رای داده است.

پاپ در آگوست گذشته با نوشتن نامه‌ای به "فرانتز پال"، فرماندار منطقه به نمایش این اثر اعتراض كرده و اعلام كرده بود كه این اثر به احساسات مذهبی عده بسیاری كه صلیب را نماد عشق خداوند و رستگاری انسان می‌دانند، توهین می‌كند.

كیارستمی و ادعاهای تو خالی و فرصت طلبانه او

یوسف شاهین، کارگران نامی مصر در باره سانسور چنین می گفت:"هر روز عده ای می گویند ساکت شو، حق نداری حرف بزنی، حق نداری بحث کنی، حق نداری... من فکر می کنم که این برخورد خشونت آمیز است و بلایی است که سر من آمده."

در كنفرانس مطبوعاتی كه در پی اكران فیلم "شیرین" ساخته عباس كیارستمی در جشنواره ونیز برگزار شد، او در پاسخ به یكی از خبرنگاران که درباره موضع احمدی‌نژاد نسبت به اسراییل و همچنین مساله هسته‌ای ایران از كیارستمی سوالاتی پرسیده بود، گفت:"من اینجا هستم تا درباره سینما و صلح و دوستی صحبت كنم و به هیچ وجه علاقه ندارم تا خود را درگیر سیاست‌ كنم."

طی 30 سال حکومت خفقان و سرکوب در ایران، فرهنگ و ادب و هنر مترقی ممنوع بوده است. رژیم تلاش کرده است فرهنگ عقب مانده و خرافاتی را در جامعه اشاعه دهد. نویسندگان، شاعران و هنرمندان مترقی ناچار شده اند استعدادهای هنری خود را سانسور کنند و یا به زندگی در تبعید رو بیاورند. از سوی دیگر، جمهوری اسلامی تلاش کرده است در خارج از مرزها مزدورانی را اجیر کند که بتوانند نقاب تمدن به جمهوری اسلامی بزنند. تعداد انگشت شماری که منافع شخصی و شهرت را بر حمایت از هموطنان خود ترجیح می دهند، به دام این اهداف افتاده اند. آقای کیارستمی که "علاقه" ندارد خود را "درگیر سیاست کند"، از شرایط ناهنجار سیاسی و شرایط خفقان، سانسور و ناهنجاریهای اجتماعی و اقتصادی ایران بیشترین بهره برداری را کرده است. او با نمایش فقر مردم هرگز تلاش نکرده است که چهره کریه عامل اصلی چنین نابسامانیهایی را به تماشاچیان اغلب خارجی فیلمهایش نشان دهد. کیا رستمی بر خلاف ادعایش "درگیر سیاست" است، منتهی درگیر سیاست سرپوش گذاشتن بر چهره مستبدان سیاسی و مسببان نابرابریهای اجتماعی ایران.

کیارستمی هنگام انتخابات فرمایشی در نامه ای به احمدی نژاد با عنوان "ترا بیشتر دوست دارم"، این گونه مجیز می گوید:"تو درست‌تر از آن و اصولگراتر از آن هستی که بتوانی در بازی پیچیده‌ی سیاستگزاران آلوده به قدرت بازی کنی" و ادامه می دهد:"برای همین من رای‌ام را به کسی می‌دهم که او را کم‌تر از تو دوست دارم."

ممکن است گمان کنیم این از علاقه کیارستمی به احمدی نژاد است که ترجیح می دهد به سوال خبرنگاران پاسخ ندهد. اما خاموشی او نسبت به همه رویداهای درون کشورش که حتی نه یک هنرمندی با شهرت او بلکه، هر ایرانی شرافتمندی را به فریاد باز می دارد، بیشتر بر این گمان که او انتخاب کرده است که تنها به بالا رفتن از نردبان شهرت بیاندیشد، صحه می گذارد. آنهم با گذاشتن پا بر دوش مردم دردمند و شرایط سانسور؛ امری که بنا بر ادعای صمیمانه ایشان، "برای آفرینش آثار هنری لازم است."

باید پرسید ایشان حرفه خود را با گردن گذاشتن به چه شرایطی تحت حکومت جمهوری اسلامی با فراغ بال ادامه می دهد؟ چگونه است که صدای کارگران و زحمتکشان، دانشجویان خاموش می شود و به سیاهچالهای جمهوری اسلامی می افتند و ایشان آزادانه به ایران و خارج از ایران سفر می کند یا حتی زحمت اعتراض به بند افتادن یا ممنوع التصویر شدن همکاران هنرمند اش را به خود نمی دهد؟

عذر آقای کیا رستمی این است که او تنها یک "سینماگر" است. اگر سینماگری بتواند تحت شرایط حاضر در رژیم جمهوری اسلامی به راحتی او فیلمسازی و سفر کند و پوزه بند قالب گرفته وزارت ارشاد را حتی در ونیز داوطلبانه به دهان بزند، در واقع جایگاهی فراتر از یک "سینماگر" ساده دارد؛ او مبلغ رژیم هم هست.