رویدادهای هنری ماه

 

لیلا جدیدی

 

سخن روز:

- سخنرانی در جمع، رقیق کردن یک ایده دو دقیقه ای در یک صحبت دو ساعته است. (ایوان اسار، کمدین آمریکای  1899- 1995)

 

 -انسان، باورهایش است. (آنتوان چخوف، نویسنده روسی دراماتیست و نویسنده رمانهای کوتاه 1860- 1904)

 

 

فیلم و سینما

 

فیلمی مستند از تجربه‌های تلخ و شیرین زندان زنان

فیلم مستند "... و من عاشقانه زیسته‌ام" از کارگردان ایرانی، پانته‌آ بهرامی در ۲۸ نوامبر در دانشگاه فنی شهر برلین به نمایش در می‌آید. داستان این فیلم مستند، بررسی رویدادهای سیاسی و وضعیت زندان زنان در چند دهه‌ی گذشته در ایران است. در این فیلم، ۱۳ زن زندانی سیاسی از خاطرات و تجربه‌های تلخ و شیرین خود از زندانهای مختلف صحبت می‌کنند. برخی از صحنه‌های شکنجه و زندگی در زندانهای سیاسی زنان در جمهوری اسلامی بازسازی شده‌اند. در این فیلم یک زن که هنگام شکنجه از سوی بازجویش مورد تجاوز قرار گرفته، چگونگی این عمل فجیع را فاش می‌سازد

در این فیلم، حوادث سیاسی ـ اجتماعی‌ ایران چون شکل‌گیری حزب کمونیست ایران در زمان رضا شاه، دوران حکومت مصدق و فرقه‌ی دمکرات آذربایجان، جنبش مسلحانه‌ی دهه‌ی ۵۰ و بالاخره قیام ۱۳۵۷ در بستر زندگی این زنان دنبال می‌شود.

 

چارلیز ترون، ستاره هالیوود سفیر صلح شد

 "چارلیز ترون"، هنرپیشه سرشناس هالیوود و برنده جایزه اسکار به عنوان سفیر صلح و دوستی سازمان ملل متحد برگزیده شد. خانم "ترون" که متولد آفریقای جنوبی است، فعالیت خود را بر پایان دادن به خشونت علیه زنان متمرکز خواهد کرد.

سفیران صلح سازمان ملل متحد که هم اکنون تعداد آنها به ۱۰ نفر رسیده است، افراد مشهوری در زمینه های فیلم، موسیقی، ادبیات، ورزش و علم هستند. از دیگر سفیران صلح سازمان ملل، می توان به "جرج کلونی"، "آنجلینا جولی" و "مایکل داگلاس"، بازیگران مشهور هالیوود، "دنیل بارنبوین"، "می دوری گوتو" و "یویوما" موسیقی دان، "پائولوکوییلو" نویسنده، و هم چنین "هیابنت الحسین"، دختر سوارکار پادشاه اردن اشاره کرد.  
این افراد با استفاده از محبوبیت و شهرت خود در میان مردم، برنامه ها و فعالیتهای سازمان ملل متحد را با حضور در اجتماعات و رسانه ها معرفی کرده و به تبلیغ آن می پردازند.

خانم "ترون" که هم اکنون سی و سه سال دارد، در سال ۲۰۰۳ برای بازی در فیلم "هیولا" موفق به دریافت جایزه اسکار بهترین بازیگر زن شد.

 

سینما در ایران، "ما اصلا در ایران صنعت سینما نداریم"

فیلم "سه زن"، دومین ساخته منیژه حکمت از جمله فیلمهایی است که در جشنواره امسال "Med" در شهر رم به نمایش درآمد.

نیکی کریمی، بازیگر نقش اول این فیلم که از جمله میهمانان این جشنواره بود، در باره فیلم و فیلم سازی می‌گوید: "ما اصلا در ایران صنعت سینما نداریم" و "سینما مثل هر هنر دیگری احتیاج به کمک دارد."

 

علت بازیگری هنرمندان ایرانی در فیلمهای هالیوود به روایت فرمانده بسیج

فرمانده نیروى مقاومت بسیج گفت: "هالیوود با انتخاب موضوعاتى از داخل کشور در حال ساختن فیلمهایى متناسب با اهداف غرب است و در این راستا برخى از هنرمندان ایرانى غفلت زده را نیز به استخدام خود درآورده است تا از ابزار هنر در راستاى مبارزه با انقلاب اسلامى استفاده کند."

حجت الاسلام حسین طائب با اشاره به نقش سازمان بسیج هنرمندان و هنرمندان بسیجى گفت:"امروزه همه تلاش غرب در این است تا با به کارگیرى اینترنت، ماهواره و دیگر رسانه‌هاى موجود، جوانان را به ابتذال بکشاند تا آنان به جاى اندیشه درباره آینده خود، کشور و تاثیرگذارى در نقش کشورشان در معادلات جهانى، به سوى فساد و مواد مخدر روانه شوند."

 

ضرب و شتم دعوت شدگان مراسم نقد موانع سینمای مستقل

به دعوت کمیته فرهنگی سازمان دانش آموختگان ایران اسلامی (ادوار تحکیم) به همراهی کمیته فرهنگی دفتر تحکیم وحدت قرار بود که پس از اکران ویژه فیلم "سه زن" و برگزاری جلسه نقد موانع سینمای مستقل در ایران با حضور عوامل تهیه فیلم مذکور و فعالان مدنی در سینما بهمن تهران صورت گیرد.

در این هنگام نیروهای "پلیس امنیت" اقدام به مضروب نمودن افرادی که در خارج سینما در انتظار تهیه بلیط به سر می بردند نمودند و با تهدید مسئولان سینمای مذکور باعث مختل نمودن برنامه نقد شدند، به طوری که با وجود برنامه های از پیش اعلام شده از سوی کمیته های فرهنگی، برنامه به صورت زود هنگام پایان یافت.

همچنین بسیاری از حاضران در این مراسم پس از خروج از محل مذکور از سوی نیروهای لباس شخصی مستقر در محل مورد تهدید قرار گرفتند.

 

آتش سوزی در سینما " جمهوری"

سینما جمهوری (نیاگارا)، یکی از قدیمی‌ترین سینماهای پایتخت در آتش سوخت. زمان این آتش‌سوزی حدود ساعت چهار صبح اعلام شد. به گفته سرایدار سینما، پس از صدای یک انفجار، ساختمان سینما آتش گرفت.

بازیگر فقید سینمای کشور، محمدعلی فردین و کارگردان نام‌آشنا، علی حاتمی، مالکان این سینما پیش از انقلاب بودند که اکنون لیلا حاتمی و همسرش علی مصفا، وارث نیمی از این سینما هستند.

سینما جمهوری درحالی سوخت که چندی پیش خبر رسید یکی از بزرگ‌ترین مجتمعهای سینمایی جهان قرار است در ایران ساخته شود اما هنوز خبر کلنگ زدن ساختمان این سینما هم نرسیده است.

 

انگیزه‌های مالی فیلم‌سازان برای حضور در جشنواره‌ها

رهبر قنبری، مستند ساز ایرانی می گوید:اگر تهیه‌كننده و سفارش‌دهنده‌ای مرا به اندازه یك فیلمساز متوسط قبول داشته باشد و یك چهارم هزینه یك فیلم متوسط را به من بدهد، من دیگر به هیچ جایزه‌ای احتیاج نخواهم داشت و با آرامش فیلم می‌سازم."

این فیلمساز علت اصلی اصرار فیلمسازان كوتاه برای حضور در جشنواره‌ها را انگیزه‌های مالی دانست و گفت:"متاسفانه در كشور ما فیلم كوتاه برای نهادها، سازمانها، اداره‌ها و سایر ارگانها به شكل درستی تعریف نشده است، در حالی‌كه فیلم كوتاه از ابزارهایی است كه می‌تواند كمكی موثر در مسیر رشد و توسعه كشور باشد."

 

تیاتر

 

برداشت پاکستانی از نمایشنامه "در انتظار گودو"

این روزها شهر لاهور پاکستان محل برگزاری یک فستیوال فرهنگی هنری است. یکی از گروههای شرکت‌کننده در این فستیوال، گروه فمینیستی تیاتر زنان "تحرک نسوان" به سرپرستی شیما کرمانی است. این گروه نمایشنامه "در انتظار گودو" از "سامویل بکت" را با برداشتی به قول خود اسلامی به روی صحنه برده است. خانم کرمانی می گوید:"زمینه کار ما بر مبنای "انشاءالله تغییر می کند" است زیرا تمام جامعه پاکستان امروزی در انتظار یک تحول است."

شیما کرمانی که فارغ التحصیل رشته رقص کلاسیک است، در این فستیوال تلاش می کند تاثیر رقصهای سنتی مذهبی بر فرهنگ پاکستان را نشان دهد. او می گوید، رقص به هیچ وجه آن‌طور که امروزه بنیادگرایان اسلامی ادعا می‌کنند، مغایرتی با دین ندارد. او می افزاید:"سخت‌ترین کار در هر جامعه‌ای تغییر ارزشهای انسانی است. در سالهای گذشته، جامعه ما رفته رفته به سوی بنیادگرایی گراییده است. من فکر می‌کنم که در سطح جهان هم تمایل به گرایشات دست‌راستی افزایش یافته است."

شیما کرمانی نمایشنامه‌های گوناگونی را کارگردانی می‌کند، گاهی با گروه رقصنده‌ها و هنرپیشگان فمینیست خود قطعات نمایش خیابانی را تدارک می‌بیند که در شهرهای کوچک و حتی دهات اجرا می‌شوند. به‌ویژه این برنامه‌ها مورد توجه مردم ساده روستاها قرار دارند. برخلاف گروههای دیگر، تعداد زیادی از تماشاگران او را زنان تشکیل می دهند.

 

ادبیات

 

آرشیو "توماس مان" در سوییس 

حدود ۷۵ سال پیش، نازیها به ‌خانه‌ی شخصی نویسنده‌ی آلمانی، "توماس مان" یورش بردند و بیش از یک‌سوم کتابخانه‌ی او را غارت کردند. اکنون این کتابها به "آرشیو توماس مان" در شهر زوریخ، سوییس سپرده می‌شوند.

حدود ۷۵ کتاب از کتابخانه‌ی "توماس مان" که از سوی نازیها در سال ۱۹۳۳ ضبط شده بود، پیدا شدند. در میان این کتابها، ترجمه‌‌ی آثار "توماس مان" به زبانهای مختلف نیز دیده می‌شود. دست‌خط و امضای برخی از این مترجمان در صفحات اول این آثار، بر ارزش‌ آنها می‌افزاید. اکنون این کتابها که در کتابخانه‌ی ملی شهر مونیخ نگهداری می‌گردد، به نوه‌ی این نویسنده، "فریدو مان" سپرده می‌شود تا آنها را در اختیار "آرشیو توماس مان" در شهر زوریخ قرار دهد. خانواده‌ی "مان" پیش از یورش نازیها موفق شده بود بیش از دو سوم کتابخانه‌ی این نویسنده را به محل امنی در زوریخ منتقل کند. تنها یک‌سوم کتابخانه‌ی او به دست نازیها افتاد.

از مهمترین اثار "توماس مان" رمان "کوه جادو" است. این رمان داستان یک جوان مسلول است که در آسایشگاهی در سوییس با جامعه، سیاست و فلسفه آشنا می‌گردد، عشق را می‌شناسد و با بیماری و مرگ روبرو می‌شود. "مان" این رمان را به سبک ناتورالیستی نگاشته است. او پنج سال بعد در سال ۱۹۲۹، جایزه ادبى نوبل را به‌خاطر نوشتن این رمان به‌دست آورد.

 

هشتادمین سالگرد تولد کارلوس فوئنتس، نویسنده‌ی مکزیکی

"کارلوس فوئنتس" Carlos Fuentes، یکی از معروفترین نویسندگان آمریکای لاتین روز ۱۱ نوامبر هشتاد ساله شد. به این مناسبت، علاقمندان و دست‌اندرکاران ادبیات از سراسر جهان به وی تبریک گفتند. شاید بتوان گفت که هیچ نویسنده‌ی دیگری مانند "فوئنتس" نتوانسته است چهره مکزیک را چنین ماهرانه در ادبیات منعکس کند.

با وجود این که او بیش از نیمی از عمر خود را در خارج از مکزیک به‌ سر برده است، گفته می‌شود کارلوس فوئنتس، مکزیک را در آثار خود خلق کرده است؛ درست مانند دوستش "گابریل گارسیا مارکز" که با رئالیسم جادویی خود، محلی مانند "ماکوندو" را آفرید و یا "توماس مان" که جهانی را در "آسایشگاه تسابابرگ" خلق کرد. جایی که در آن رویا، اسطوره و تاریخ از یک سو و واقعیت سیاسی و وحشیانه‌ی موجود از سوی دیگر در کنار هم به سر می‌برند. به نظر "فوئنتس"، آهنگ زندگی اکثر مکزیکیها با مشکلات، خشونت و نارضایتی دایمی از وضعیت خود آمیخته است. اما او خواهان دمیدن قدرتی تازه در این آوای نحیف است. در ۵۵ رمان، داستان کوتاه و نمایشنامه و مقاله، موفقیت وی را می‌توان دید

"کارلوس فوئنتس" معتقد است:"ما باید به فرهنگ خود، تاریخ، سنت و حتی دلتنگیهای خود ارزش بگذاریم و همزمان مبارزه برای برقراری عدالت و آزادی را فراموش نکنیم."

 

جایزه ادبی "گنکور" به یک نویسنده افغان رسید

"عتیق رحیمی"، نویسنده افغان، جایزه "گنکور"، مهم ترین جایزه ادبی فرانسه را در سال ۲۰۰۸ به خاطر رمان "سنگ صبور" از آن خود کرد. وی پیش از این با رمان "خاک و خاکستر" به شهرت رسیده بود

برنده این جایزه که مخصوص ادبیات فرانسوی زبان است، معمولا هر سال در ماه اکتبر و یا نوامبر اعلام می شود. پیش از این، جایزه ادبی "گنکور" به نویسندگانی چون "مارسل پروست"، "سیمون دوبووار"، "رومن گاری" و "مارگریت دوراس" تعلق گرفته است.

 

شاهکار سلمان رشدی به روی پرده سینما

رمان "بچه‌های نیمه‌شب" اثر سلمان رشدی، نویسنده پرآوازه انگلیسی هندی‌الاصل، به کارگردانی "دیپا مهتا" و بر اساس فیلم‌نامه‌ای به قلم هر دو (رشدی و مهتا) به روی پرده سینما می‌رود. فیلمبرداری "بچه‌های نیمه‌شب" در سال ۲۰۱۰ میلادی آغاز خواهد شد.

بسیاری از منتقدان و رمان‌نویسان، "بچه‌های نیمه‌شب" را که دو بار جایزه بهترینهای جایزه ادبی "بوکر" را از آن خود کرده، یکی از بزرگ‌ترین شاهکارهای سلمان رشدی و یکی از بهترین آثار ادبی نیمه دوم قرن بیستم می‌دانند. این کتاب در تعداد زیادی از دانشگاههای انگلیس و آمریکا جزو مواد درسی دانشجویان ادبیات است.

داستان "بچه‌های نیمه‌شب" که اغلب در کنار دیگر شاهکار سبک "رئالیسم جادویی" یعنی، "صد سال تنهایی" اثر "گابریل گارسیا مارکز" قرار می‌گیرد، با تولد "سلیم سینایی" درست در نیمه‌شب ۱۵ اوت سال ۱۹۴۷ آغاز می‌شود یعنی، در لحظه‌ای که هند استقلال خود را به دست آورد. منتقدان این داستان را که در سال ۱۹۸۱ به چاپ رسید نمادی از تولد هند امروز می‌دانند.


نمایشنامه‌ی "بهترین بابای دنیا"ی غلامحسین ساعدی به عربی ترجمه شد

نمایشنامه‌ی "بهترین بابای دنیا" به تازگی با ترجمه‌ی "مونا احمد حامد" از سوی مركز ملی ترجمه در مصر منتشر شده است و در كشورهای عربی پخش خواهد شد.

این نمایشنامه در سال 1344 منتشر شد و همان سال در افتتاحیه‌ی تالار سنگلج، توسط عزت‌الله انتظامی و با بازی جعفر والی، علی نصیریان، جمشید مشایخی و... اجرا گردید.

ساعدی از پایه‌گذاران نمایشنامه‌نویسی مدرن ایران بود كه در نوشته‌هایش مسایل اجتماعی را مورد توجه داشت.‌ آثار ساعدی در مجلات ادبی در ابتدا با نام مستعار "گوهرمراد" منتشر می شد.

همچنین فیلم "گاو" و "دایره‌ی مینا"‌ی داریوش مهرجویی به‌ترتیب بر اساس داستانی از مجموعه‌ی "عزاداران بیل" و داستان "آشغالدونی" او ساخته شده‌اند. ناصر تقوایی نیز "آرامش در حضور دیگران" را بر اساس داستانی با همین نام از مجموعه‌ی "واهمه‌های بی‌نام و نشان" ساعدی ساخته است.


کتابخانه دیجیتالی اروپا

اتحادیه اروپا یک کتابخانه دیجیتالی راه اندازی کرده است که به کاربران اینترنت امکان می دهد به دو میلیون کتاب و جزوه، تصویر و صوت درباره فرهنگ دو هزار سال گذشته اروپا دسترسی داشته باشند.

این سایت جدید، که "اروپیانا" (Europeana) خوانده می شود، در برگیرنده نقاشی، عکس، فیلم، کتاب، نقشه و متون نگهداری شده در هزار موزه، کتابخانه ملی و آرشیوهای اروپا می باشد.

"ویوین ردینگ"، کمیسر اتحادیه اروپا در امور اطلاعاتی می گوید: ""اروپیانا" برای مثال به یک دانشجوی چک این امکان را می دهد که محتویات "کتابخانه بریتانیا" را بدون آنکه به لندن سفر کند ببیند و یک دوستدار هنر در ایرلند نیز بتواند در خانه اش تابلوی مونالیزا در لوور پاریس را تماشا کند."

 

موسیقی


گروه "آریان" از جشنواره موسیقی فجر حذف شد

برای نخستین بار در سالهای اخیر، به گروه پرطرفدار "آریان" و حمید عسگری، خواننده پاپ برای شرکت در جشنواره موسیقی فجر سال جاری مجوز حضور داده نشد.

گروه "آریان" کار خود را از نیمه نخست سال ۱۳۷۸ با ۱۰ عضو آغاز کرد. مدتی بعد از آغاز کار، علیرضا طباطبایی، نوازنده درام به آنها پیوست اما پس از آن محمدرضا گلزار (گیتار) و امیرحسین مستعد (گیتار بیس) گروه را ترک کردند. امیرحسین مستعد در یکی از کنسرتهای این گروه در خارج از کشور ماند و به ایران بازنگشت. همین امر باعث شد تا مدتی این گروه اجازه برپایی کنسرت نداشته‌ باشد.

گروه "آریان" در سال ۱۳۸۷ نخستین آهنگ مشترک خود را با "کریس دی برگ‌"، خواننده مشهور ایرلندی در تهران اجرا کرد. این آهنگ "دوستت دارم…" نام دارد.

 

بخشش "جان لنون" توسط واتیکان

واتیکان سرانجام از سر تقصیر "جان لنون" به خاطر گفتن این جمله مشهور: "بیتلها از مسیح معروف تر هستند" گذشت. روزنامه وابسته به واتیکان سخن جان لنون را "حرفهای پراکنده یک جوان که دستخوش شهرت آنی شده بود" خواند.

سخن خواننده محبوب بیتلها در سال 1966 موجب خشم مسیحیان متعصب به ویژه در آمریکا شد تا آن جا که برخی از آنها به سوزاندن آلبومهای "بیتلها" دست زدند.

 

انتشار قطعه ناشناخته "بیتلها" توسط "مک ‌کارتنی"

"پل مک‌ کارتنی"، عضو سابق گروه معروف "بیتلها" در نظر دارد قطعه ناشناخته ‌ای از این گروه لیورپولی را منتشر کند.

آقای "مک‌ کارتنی" برای انتشار این قطعه به اجازه رسمی "رینگو استار"، درام ‌نواز بیتلها و همچنین ورثه "جان لنون" و "جرج هریسون"، دو عضو فقید گروه نیاز دارد.

"پل مک‌ کارتنی" این قطعه 14 دقیقه ‌ای را با عنوان "کارناوال نور" و پس از ۴۱ سال، از این گروه افسانه ‌ای موسیقی راک عرضه می‌کند. این قطعه در سال ۱۹۶۷ ساخته شده و متاثر از آثار "جان کیج" و "کارل‌هاینتس اشتوکهاوزن"، آهنگسازان آوانگارد است.

قطعه "کارناوال نور" تنها یک بار در یک جشنواره موسیقی الکترونیکی در لندن اجرا شد و شنوندگان به هیچ وجه نمی ‌دانستند که این قطعه اثر کدام گروه است.

 

جشنواره موسیقی " از دیروز تا امروز" در کاسل 

۷۵ سال است كه شهر كاسل در مركز آلمان، شاهد برگزاری جشنواره‌ی موسیقی "از دیروز تا امروز" است. در این جشنواره، كنسرتهایی از آثار باخ و بتهوون تا آهنگ‌سازان جوان امروز اجرا می‌شود و طیف گسترده‌ای از موسیقی كلاسیك اروپایی معرفی می‌ شود.

در برنامه امسال جشنواره با شعار "درون و برون و درون"، از جمله همه ی آثار پیانویی بتهوون در پهنه ی شهر كاسل با اركسترهای كوچك و بزرگ اجرا می‌شود. در كنار آثار گذشتگان، شهروندان كاسل می‌توانند رقصِ صوفیانه را همراه با آثاری از "هیلدگارد فُن بینگن"، فیلسوف و دین شناس برجسته ی سده ی دوازدهم میلادی آلمان را شاهد باشند.

بدین ترتیب، جشنواره ی موسیقی كاسل در ۲۳ نوامبر با اندكی فلسفه، قدری خلاقیت و تلاشِ بسیار برای تنوع آهنگین پایان خواهد یافت.