رویدادهای هنری ماه

لیلا جدیدی

سخن روز:

- تمام حقایق بزرگ روزگاری کفر تلقی می شدند. (جرج برنارد شاو)

- فردا همانی می شود که امروز بدان اندیشیده می شود. (موریس مترلینگ)

- کسانی که مخالف آزادی دیگرانند، خود لیاقت آزادی را ندارند. (ابراهام لینکلن)

دیوید والش، منتقد هنری چپ آمریکایی سال گذشته گفته بود، فیلمهای آمریکایی که همواره تسلط خود را بر سینمای جهان حفظ کرده است، به طور کلی ضعیف باقی مانده و به واقعیتهای یک جامعه عمیقا پیچیده توجهی جدی نشان نمی دهد.

او ادامه می دهد: "برخی از فیلمسازان تلاش کرده اند از جنگ وحشیانه و بی پایان عراق و افغانستان فیلمهایی تهیه کنند اما در این زمینه نیز برای ارایه یک کار خوب تلاش چندانی نکرده اند. در حال حاضر سینمایی که به اوضاع سیاسی بپردازد را در عالم ناپیدا می توان سراغ گرفت و در واقع دیر زمانی است که به این قلمرو گام نهاده است. تلاش برای بازسازی هنر فیلم سازی و زنده کردن آن باید از منابعی غیر از سود جویی، و در میدانهای تازه نقاط قدرت خود را بیابد."

به عقیده والش: "در اروپا و ژاپن سینما وضع بهتری ندارد. اینجا و آنجا کارهای جالبی صورت گرفته است. گاهگاهی فیلمسازان جوان چینی کارهای بسیار جدی ارایه می دهند."

او تاکید می کند: "در زندگی روزمره پتانسیلهای دراماتیک بی حد و پایان هستند. هزاران داستان منتظر بازگو شدن هستند اما پیشداوریهای اجتماعی مانع هنرمندان در بازگو کردن آن می شود. سینما معمولا با ثروت، موفقیت و قدرت ارزیابی می شود. فیلمسازان مستقل نیز بیشتر روی تجربه های شخصی خرده بورژوازی تکیه می کنند و به زندگی اکثریت مردم جهان توجهی ندارند."

برخی از فیلمهای برتر از نظر دیوید والش عبارتند از:

1- آفساید، کارگردان جعفر پناهی 2- واناجا، رنجنش دومالپا 3- زندانی یا چگونه نقشه به قتل رساندن تونی بلر را ریختم، پیتر اپرلین و مایکل تاکر 4- کمدی قدرت، کلود چابرود 5- عشق برای فروش، کریم اینوز 6- آخرین دار زن، ادرین شر گلد 7- مایکل کلیتون، تونی گیلروی 8- تسلیم، گاوین هود 9-- فرهنگ غریب، لین هرشمن لسون 10- رویای ماهی، کیریل میخانووسکی

افزایش تماشاگران سینما در فرانسه

سینمای فرانسه در سال ۲۰۰۸ شاهد افزایش شش درصدی فروش بود که فروش کلی سینماها را به ۵/۱ میلیارد دلار رساند. اعلام این خبر از سوی تحلیل‌گران اقتصادی سینمای فرانسه، با خشنودی اهل سینمای این كشور همراه بود. جالب توجه آن که سهم فروش محصول داخلی، ۴۸ درصد كل فروش گیشه نمایش را دربر می گیرد.

منتقدان سینمایی می‌گویند، فیلم كمدی - رمانتیك "به اسنیتس خوش آمدید" سبب این امر شد و بدین ترتیب فیلمهای آمریكایی با 4 درصد کاهش نتوانستند دست بالا را در جدول فروش از آن خود كنند.

بهای بلیط سینماها در سال گذشته در فرانسه گران نشد. بزرگ‌ترین مشكل هنری در فرانسه در سال ۲۰۰۸ پدیده سرقت ویدیویی بود كه وضعیت بدتری هم پیدا كرد. تماشاگران سینما، همزمان هم محصولات قاچاق سارقان ویدیویی را خریداری كردند و هم برای تماشای همین فیلمها بر روی پرده سینما، پول خرج كردند!

"میلیونر زاغه نشین" برنده جوایز گلدن گلوب شد

مراسم اعطای جوایز گلدن گلوب ۲۰۰۹ در بورلی هیلتن لس آنجلس برگزار شد. فیلم "میلیونر زاغه نشین" که در چهار رشته نامزد دریافت جایزه بود، جوایز هر چهار بخش شامل بهترین فیلم درام، کارگردان، فیلمنامه (سایمن بوفوی) و موسیقی (آ. آر. رحمان) را از آن خود کرد.

"میلیونر زاغه نشین" که تولید مشترک بریتانیا و آمریکا و یکی از پیشتازان فصل جوایز است، درباره پسربچه ای زاغه نشین اهل بمبئی است که با حضور در یک نمایش تلویزیونی موفق، فرصت میلیونر شدن را پیدا می کند.

استیون اسپیلبرگ نیز جایزه سسیل بی. دمیل این جشنواره را دریافت کرد.

سینماهای کرمانشاه تعطیل شدند!

عباس سروری، رییس حوزه هنری کرمانشاه با اعلام خبر تعطیلی سینماها در کرمانشاه اظهار داشت: "از مجموع سینماهای موجود در شهر کرمانشاه فقط دو سینمای آزادی و پیروزی فعال بودند که متاسفانه به دلیل ورشکستگی و نداشتن توان مالی لازم جهت اداره آنها، این دو سینما هم به تعطیلی کشیده شد."

وی افزود: "سینماهای ما در کرمانشاه وضعیت خوبی ندارند، فرسودگی سالنهای سینما، نداشتن صندلیهای مناسب و فضای در خور شأن تماشاگر، وجود مشکل نور و صدا در سالنهای سینما از جمله مشکلاتی است که سینما در کرمانشاه با آن مواجه است."

سروری تصریح کرد: "کار اداره سینما بسیار سخت شده و متولیان امر توان مالی لازم برای اداره سالنهای سینما، پرداخت حقوق و دستمزد پرسنل و هزینه‌های جانبی را ندارند. کمکهایی هم که از مرکز برای اداره سینماها می شد، قطع شده و این بحران گریبانگیر سالنهای سینما در کرمانشاه شده است."

رییس حوزه هنری کرمانشاه گفت: "با تعطیلی سینماها در کرمانشاه، یک فاجعه فرهنگی درحال وقوع است، تعطیلی سینماها یک بحران فرهنگی است که نباید اجازه داد به همین سادگی اتفاق بیافتد."

"وقتی همه خوابیم" بیضایی آماده نمایش شد

فیلم سینمایی "وقتی همه خوابیم"، تازه‌ترین اثر بهرام بیضایی آماده نمایش شد. این فیلم درباره پشت صحنه سینماست كه بخشی از آن در دكورهای متعددی از خیابانهای قدیمی تهران فیلمبرداری شده است.

تدوین "وقتی همه خوابیم" را بیضایی به همراه سپیده ‌عبدالوهاب انجام داده و موسیقی آن را محمدرضا درویشی با همكاری اركستر اوكراین ساخته است.

بر اساس این گزارش، مژده شمسایی، علیرضا جلالی تبار، حسام نواب‌صفوی، شقایق فراهانی، علیرضا جلالی‌تبار، هدایت هاشمی، سیدمهرداد ضیایی، انوش فاطمی و سحر دولتشاهی بازیگران فیلم جدید بیضایی هستند.

"سنگ سفید"، فیلمی در باره کشتار پناهندگان افغان در یک اردوگاه ایرانی

در سال 1377، نیروی نظامی ایران 630 تن از پناهندگان افغان در اردوگاه "سنگ سفید" را قتل عام کرد. در این سال، پناهندگانی که همه به جرم افغان بودن برای زمان نامحدودی در اردوگاه مزبور نگهداری می شدند، به خاطر وضعیت بسیار وحشتناک اردوگاه دست به اعتراض زدند. دولت ایران با فرستادن هلیکوپترهای نظامی، تمام زندانیان را به رگبار بست و پس از چندی روی گور دسته جمعی آنان را آسفالت کرد. از میان زندانیان اما جمعی نیز توانستند پنهان شوند و یا فرار کنند. داوود عظیمی یکی از آن زندانیان است که در فیلم "سنگ سفید" بازی می کند.

داوود وهاب، تهیه کننده، زبیر فرغند، کارگردان و همایون پاییز بازیگری نقش اول آنرا دارد. تیم فیلمساز در شمال کابل اردوگاه "سنگ سفید" را بازسازی کرده اند و تمام حوادث فیلم نیز در همان جا فیلمبرداری می شود. بودجه ی 300 هزار دلاری فیلم از سوی یک موسسه ی آمریکایی پرداخت شده است.

اعتراض واتیکان به پخش برنامه کمدی به جای مراسم کریسمس پاپ

واتیکان روز شنبه 30 آذر ماه و در آستانه کریسمس، به شدت به یک شبکه تلویزیونی فرانسوی که تصمیم گرفته به جای پخش مراسم شب کریسمس بندیکت شانزدهم، یک نمایش کمدی و کنسرت موسیقی پخش کند اعتراض کرد.

سخنگوی واتیکان گفت، این اقدام نشانه مثبتی نیست و نشان دهنده فقدان حساسیت نسبت به فرهنگ و سنتهای دینی بخشهای بزرگی از فرانسه محسوب می شود.

2008، سال خوبی برای سینما نبود

سال 2008، به عنوان سال آفرینشهای فوق العاده سینمایی در خاطره ها باقی نخواهد ماند.

بی توجهی صنعت سینما و نقش آفرینان آن به شرایط زندگی و موقعیت روحی میلیونها نفر انسان، مانند خود محکومی و خود محرومی است. در آمریکا هنر خوب و با ارزش توسط کسانی خلق می شود که به شرایط جدید از نزدیک توجه می کنند و بقیه به همان میزان که کمتر حرفی برای گفتن دارند، کمتر هم تماشاچی خواهند داشت. همچنین سینما و تلویزیون در سال گذشته در آمریکا، با بحران اعتصاب نویسندگان نیز روبرو بود.

برخی فیلمهای دیدنی سال 2008 عبارتند از:

1- والس با بشیر ((Waltz With Bashir، به کارگردانی اری فولمن. این فیلم داستان یک سرباز در جنگ خونین اسرائیل و لبنان است.

2- شاد و بی خیال (Happy-Go-Lucky)، مایک لی. داستان یک معلم در زندان

3- نبرد حدیثه (Battle for Haditha )، نیک برومفیلد. ماجرای کشتار خونین ده ها غیرنظامی عراقی از سوی ارتش آمریکا در شهر حدیثه

4- چاپ چاپ (Chop Shop)، رامین بهارانی. داستان یک خواهر و برادر در نیویورک

5- دنیا آزاد است (It's a Free World)، کن لوچ. داستان زندگی یک زن از طبقه کارگر

6- یک پسر (A Boy)، جان کرالی. سرگذشت پسر جوانی که از زندان آزاد می شود

6- نیمه دیگر (The Other Half)، ین لیانگ. داستان انتقادی سیاه و بی نظیری از ارزشهای جاری در چین

خالد حسینی پرخواننده ترین نویسنده جهان

موسسات انتشاراتی در كشورهای انگلیس، آمریكا، فرانسه، اسپانیا، ایتالیا، هلند، چین و چندین و چند كشور دیگر با ارایه فهرستهای جداگانه‌ای، نویسندگان پرمخاطب دنیا در كشورشان را اعلام كردند.

خالد حسینی، نویسنده افغان رمان "بادبادك‌باز"، رتبه نخست را در میان 20 نویسنده پرمخاطب سال 2008 كسب كرد. او بدین وسیله از جیكی رولینگ، خوش‌اقبال‌ترین نویسنده تاریخ ادبیات، پیشی گرفت.

ستیگ لارسن و كن فولت نیز جایگاه دوم و سوم این لیست را از آن خود كرده‌اند.

استفنی مه‌یر، نویسنده رمان "شفق" كه به تازگی فیلمی نیز بر اساس رمان او روی پرده‌ سینما‌های دنیا رفته است، در جایگاه چهارم قرار دارد. جی.‌كی. رولینگ، خالق "هری پاتر" كه به ثروتمندترین نویسنده تاریخ ادبیات مشهور است در جایگاه نهم قرار دارد و پائولو كوئلیو، نویسنده برزیلی رمان "كیمیاگر" نیز در رتبه بیستم این فهرست دیده می شود.

کتاب "قصه ها و مثلها"

مصطفی رحماندوست، نویسنده کتاب"قصه ها و مثلها" که مشغول نوشتن ۲ جلد پایانی این مجموعه است اعلام کرد که تا پایان بهمن ماه، ۲ جلد در اختیار ناشر قرار می گیرد. وی گفت: "این کتاب به دنبال نهادینه کردن فرهنگ قصه گویی در کشور است و در راستای همین امر، در پایان هر قصه، سه فعالیت در نظر گرفته شده است تا والدین با کودکان خود در مورد همان داستان کار کنند."

مجموعه دوازده جلدی "قصه ها و مثلها" شامل ۳۶۵ قصه و ۳۶۵ ضرب المثل است. در این مجموعه برای هر شب سال یک قصه آمده است که این قصه ها ریشه در ادبیات فولکلور ایران دارند.

مجموعه ۱۲ جلدی "قصه ها و مثلها" توسط انتشارات "محراب قلم" چاپ شده و با استقبال مخاطبان توام بوده چنان که برخی از جلدهای این مجموعه تا کنون به چاپ پنجم رسیده است.

کاهش مداوم تعداد کتاب‌فروشیها در ایران

وزارت فرهنگ و ارشاد رژیم جمهوری اسلامی پائین بودن درآمد كتابفروشی و تالیف كتاب در مقایسه با سایر مشاغل را علت اصلی کاسته شدن از تعداد كتابفروشان و مولفان عنوان می کند. این "وزارتخانه" وضعیت موجود را مغایر با سیاستهای كلی نظام مبنی بر توسعه فضاهای فرهنگی كشورمی داند.

در بسیاری از شهرستانهای ایران حتی یك كتابفروشی نیز وجود ندارد. در برخی نقاط، به ازای هر 23 هزار و 400 نفر، تنها یك كتابفروشی وجود دارد.

 
عراقیها بازگشایی بازار كتاب بغداد را جشن گرفتند

پس از گذشت حدود 20 ماه از تخریب بازار كتاب "متنبی" بغداد كه در سال 2007 به‌علت انفجار یك خودرو بمب‌گذاری شده ویران شد، شهروندان عراقی در مراسمی همراه با نواختن موسیقی سنتی، بازگشایی این بازار كتاب را جشن گرفتند.

این بازار كتاب كه به یاد "ابوطیب متنبی"، شاعر قرن چهارم هجری قمری نام‌گذاری شده، سالها پاتوق اصلی هنرمندان، دانشجویان و روشنفکران عراقی بوده است.

مجموعه "داستانهای بیدل شاعر" نوشته‌ی جیكی رولینگ

جی .كی. رولینگ، خالق مجموعه رمانهای "هری پاتر"، با انتشار مجموعه "داستانهای بیدل شاعر" به بچه‌های بی سرپرست جهان هدیه كریسمس داد. این نویسنده انگلیسی تمام عواید حاصل از فروش این كتاب خود را كه پرفروش‌ترین كتاب سال 2008 نیز به حساب می‌آید، به امور خیریه اختصاص داد. "داستانهای بیدل شاعر" با فروش دو نسخه در هر دقیقه، ركورد تازه‌ای در تاریخ ادبیات جهان ثبت كرد.

رولینگ با ثروت 560 میلیون پوندی كه از فروش "هری پاتر" به دست آورده، از الیزابت دوم، ملكه انگلستان ثروتمندتر است و در زمره 10 ثروتمند برتر جهان جای دارد.

از جمله وقایع مهم ادبی سال 2008، درگذشت آلن روب گری یه، محمود درویش، سولژنیتسین، آرتور سیكلارك و هارولد پینتر، انتشار كتاب تازه جیمز باند و اهدای نوبل به لوكلزیوی بود.

- آلن روب گری یه که به پدر رمان نو معروف است، نویسنده و فیلمساز معروف فرانسوی بود. او نویسنده‌ رمان مهم و جریان‌ساز "پاک‌کنها" است و در کنار ناتالی ساروت، میشل بوتور وکلود سیموناز، از مهم‌ترین چهره‌های رمان نو فرانسه به حساب می آید.

- هارولد پینتر، نمایشنامه‌نویس و شاعر انگلیسی برنده نوبل ادبیات بود. هارولد پینتر هر چند به جز نمایشنامه‌نویسی در حوزه‌های دیگر هنری از جمله شاعری، فیلم‌نامه‌نویسی، بازیگری و كارگردانی و حتی سیاست شهرت داشت اما بیشتر از هر چیزی از تاثیرگذارترین چهره‌های تآتر امروز دنیا به حساب می آمد.

- درگذشت محمود درویش، شاعر مبارز فلسطینی كه از شهرت جهانی برخوردار بود، در تمام رسانه‌های مهم ادبی جهان بازتاب گسترده‌ای داشت. درگذشت وی، فلسطینیان را به سه روز سوگواری همگانی كشاند. درویش در بستر مرگ شعری به نام "مرگی كه شكستش دادم!" را سرود. محمود درویش سالها علیه جنایات رژیم اسرائیل در فلسطین شعر سرود و به همین خاطر مجبور به ترك وطن شد.

- الكساندر سولژنیتسین، تولستوی ادبیات معاصر كشور روسیه لقب داشت و عمده شهرت خود را مدیون دو كتاب "مجمع‌الجزایر گولاك" و "یك روز از زندگی ایوان‌دنیسویچ" بود. وی از مخالفان سرسخت حکومت اتحاد جماهیر شوروی سابق بود و به همین خاطر سالهای زیادی از زندگی خود را نیز در تبعید گذراند.

- درگذشت آرتور سی كلارك، استاد داستانهای "علمی تخیلی" جهان كه بیشتر برای رمان "2001: اودیسه فضایی" که بعدها براساس آن فیلمی ساخته شد، در میان علاقه‌مندان كتاب و ادبیات شهرت داشت.

- ژان ماری گوستاو لوكلزیوی، نویسنده 67 ساله‌ فرانسوی پس از 22 كشور، فرانسه را باری دیگر به صحنه نوبل ادبیات كشاند. یلوكلزیوی در حالی معروف‌ترین و گران‌ترین جایزه ادبی سال را از آن خود كرد كه منتقدان آمریكایی و اروپایی دم از مرگ فرهنگ و ادبیات فرانسه می زدند. اهدای نوبل ادبیات به یلوكلزیوی بازتاب‌ گسترده‌ای در میان رسانه‌های ادبی جهان داشت اما آمریكاییها به خاطر اظهارات هاروس اینگدال، دبیر آكادمی نوبل مبنی بر وضعیت بد امروز ادبیات آمریكا، از پوشش خبری این رویداد سر باز زدند و گذرا به آن پرداختند.

- عتیق رحیمی، نویسنده رمان "سنگ صبور"، نخستین برنده افغانی معتبرترین جایزه ادبی كشور فرانسه "گنكور" است. او با دریافت این جایزه نامش را در كنار بزرگانی همچون مارسل پروست، سیمون دو بووار، رومن گاری و مارگریت دوراس در لیست برندگان تاریخ صد و پنج ساله ی جایزه "گنكور" قرار دهد.

- مارگارت آتوود، نویسنده‌ كانادایی برنده‌ بخش ادبی جایزه‌ پنجاه هزار یورویی "پرنس استریاس" سال 2008 اسپانیا شد. "پرنس استریاس" نیز پس از "نوبل"، "بوكر" و "گنكور" از معتبرترین جوایز ادبی دنیاست.

فعالان موسیقی سبک "رپ" پس از بازگشت از سفر خارج کشور بازداشت شدند

امیر مقصودلو ، علی شاه علی و تعدادی دیگر در قالب گروهی به نام "ایران موزیک" پس از بازگشت به ایران در ابتدای آبان ماه سال جاری، بازداشت و به بند امنیتی 209 زندان اوین منتقل گردیدند. این افراد پس از تحمل حدود دو هفته سلولهای انفرادی، به اتاقهای عمومی 121 و 122 این بند و برخی نیز به سلولهای چند نفره منتقل گردیدند. فرمانده نیروی انتظامی بازداشت خوانندگان و فعالان موسیقی رپ را تکذیب کرد.