گزارشی مختصر از بازتاب گسترده محاصره شهر اشرف

آناهیتا اردوان

محاصره شهر اشرف که در حال حاضر در عراق جریان دارد، رویدادی مهم از منظر انسانی و مبارزاتی است که باید از طرف همه نیروهای مردمی در همه جا محکوم گردد. شهر اشرف به مثابه مانعی اساسی در مقابل اعمال سیاستهای ارتجاعی و دخالتهای ولایت فقیه در منطقه عمل می کند و عمل ننگین محاصره و فشار بر ساکنان شهر اشرف، یک نقطه عطف در رویارویی ارتجاع با نیروهای  خواهان استقرار دموکراسی و عدالت به شمار می آید. از همین رو انعکاس موضع گیریهای احزاب و سازمانهای دولتی، غیر دولتی، شخصیتها، خبرگزاریهای رسمی، روشنفکران لاییک و رهبران عشایر عراقی نسبت به اعمال خشونت و تهاجم علیه ساکنان شهر اشرف برای آگاهی عمومی جهانیان، از اهمیت قابل توجه ای برخوردار است. در زیر به گوشه ای از این موضعگیریها پرداخته می شود.

* شماری از شخصیتهای پارلمانی مقیم قاهره متشکل از عضو مجلس شورا و رئیس "حزب الجیل"، دبیرکل "حزب سوسیالیست عربی مصر"، دبیرکل "اتحادیه وکلای عرب"، رییس "کانون وکلای ناصری"، مشاور و کارشناس حقوق بین الملل، دکتر محمد سعید عبد الظاهر، استاد علوم سیاسی و کارشناس امنیت استراتژیکی و افراد و نهادهای دیگر دولتی و غیر دولتی تعرض نیروهای عراقی به اشرف را محکوم کردند. این شخصیتها اعلام کردند که ایجاد این مشکلات از سوی نیروی عراقی نیست و فقط منافع رژیم حاکم بر ایران را تامین می کند. آنها اضافه کردند که این اقدامات از سوی موفق الربیعی، مشاور امنیت ملی عراق صورت می گیرد و واکنشهای خشمگینانه ای را از سوی همه افراد برانگیخته و آن را اعمالی غیر مسئولانه و ضد بشری و نقض قوانین بین المللی و کنوانسیون ژنو و حقوق پناهندگان توصیف کردند. این شخصیتهای مصری و عراقی از دبیر کل سازمان ملل متحد و سازمان عفو بین الملل و سازمانهای مدافع حقوق بشر، احزاب و دولتها خواستند که به مسئولیتشان عمل کرده و برای توقف این توطیه که چه بسا به یک فاجعه انسانی راه ببرد، دخالت کنند و آمران و عاملان این اعتراضها را به اتهام ارتکاب جنایت از پیش طراحی شده کشتار جمعی، به دادگاه های بین المللی ارجاع دهند.

* بیش از صد تن از روسا و شیوخ عشایر، شخصیتها و سازمانهای مدنی از استانهای مختلف عراق با ارسال نامه هایی به سفارت آمریکا در بغداد، صلیب سرخ بین المللی، کمیساریای عالی پناهندگان و فرمانده نیروهای آمریکایی در عراق حمله به ساکنان اشرف را محکوم کردند.

* شورای شیوخ عشایر استان دیالی، امیر قبیله البعیج و شیخ کل "عشیره العبید" عراق، شیخ عبدالوهاب مندیل، "کمیته عراقی دفاع از اشرف" و "تجمع حقوقدانان مستقل عراق" با صدور بیانیه ای فشار بر ساکنان اشرف را نقض قوانین شناخته شده بین المللی دانسته و محکوم کردند. آنان خواهان تضمین حفاظت شهر اشرف شدند. در بیانیه "شورای شیوخ عشایر استان دیالی" تاکید شده که اقدامهایی که علیه شهر اشرف صورت می گیرد، چهره عراق را نزد جهانیان لکه دار می کند.

شماری دیگر از احزاب و سازمانهای غیر دولتی عراق از جمله "جبهه گفتگوی ملی عراق فرات میانی"، "کمیته دوستی کردهای عراقی با مردم ایران"، "تجمع میهن پرستان عراق" و "انجمن روشنفکران و متخصصان عراق" در بیانیه های جداگانه، فشار بر ساکنان شهر اشرف از سوی موفق الربیعی را مغایر قوانین بین المللی و اصول ملی و زمینه ساز گسترش دخالتهای رژیم حاکم بر ایران در عراق دانستند. در این بیانیه ها از همه وجدانهای شریف و آزاده عراق برای محکوم کردن و افشای چنین توطیه شومی که مقدمه وقوع یک بحران و فاجعه انسانی در کشور عراق توسط رژیم پلید ایران و عواملش در عراق است، دعوت شده که به مقاومت برخیزند.

*وزیر حقوق بشر عراق در دیدار با رئیس کمیته بین المللی صلیب سرخ اعلام کرد که دولت عراق به حفاظت اشرف و کنوانسیون ژنو پایبند است.

* سردبیر تلویزیون العربیه در مقاله ای که در روزنامه "الشرق الاوسط" درج شده تهدیدهای موفق الربیعی علیه ساکنان شهر اشرف را شرم آور و در خدمت رژیم حاکم بر تهران دانست. وی در این مقاله با عنوان "حاكمان امروز، اپوزسیون دیروز" نوشت:

"اظهارات پی در پی موفق الربیعی علیه مجاهدین نشانگر میزان اشتیاقش برای راضی كردن رژیم ایران كه مجاهدین خلق را یك مشكل سیاسی و امنیتی و تبلیغاتی محسوب می كند، است. روشن است كه ربیعی می خواهد رژیم ایران را راضی كند بدون این كه از این رژیم هیچ گونه تعهدی مبنی بر فعالیتهای ضد عراقی به دست آورد. فعالیتهایی مانند مداخله مستمر در امور عراق، به فساد كشیدن سیستم مالی نظام سیاسی، مداخله پی در پی كه آخرین آن خبر سرنگون كردن هواپیمای بدون سرنشین ایرانی بر فراز خاك عراق است. اما تهدیدهایی كه ربیعی هر از گاه مبنی بر اخراج مجاهدین به ایران یا متهم كردنشان به رشوه دادن به مسئولان عراقی مطرح می كند، بیش از این كه در خدمت تلاش برای خلاصی از دست آنان باشد، به عراق ضربه می زند. اپوزسیون عراق در خارج بسیار رنج دیده است، حال خجالت آور است كه رژیم جدید عراق كه باید نمونه رژیمی باشد كه به حقوق احترام می گذارد و از مظلومان حمایت می كند، تبدیل به رژیمی شود كه بر سر درد و رنج سركوب شدگان و آوارگان معامله می كند. رژیم ایران از ربیعی می خواهد كه اپوزسیون ایران را اخراج كند و به آنها تحویل دهد تا همچون ده ها هزار تنی كه به دلایل مختلف تحت نام حفظ نظام، اعدام كرد، اعدامشان كند. اتهامات اخیر موفق الربیعی چیزی نیست جز تلاش برای توجیه و تدارك یك عمل ضدبشری كه در چشم انداز است."

* "کمیته عراقی حقوقدانان و وکلا برای دفاع از ساکنان اشرف" نیز با صدور بیانیه ای اعمال خشونت و تهاجم علیه ساکنان اشرف را غیر قانونی اعلام کرد و ادامه داد که قوانین کنوانسیون چهار ژنو در مورد تک تک افراد ساکن اشرف صدق می کند.

"جنبش ملی كلدانیهای عراق" با صدور بیانیه ای از همه احزاب، فراكسیونهای پارلمانی و شخصیتهای سیاسی و ملی عراق خواست در مقابل فشارهای موفق الربیعی، مشاور امنیتی عراق بر ساكنان اشرف بایستند. در این بیانیه با عنوان "فراخوان به كسانی كه عراق و مردم عراق را دوست دارند" آمده است:

"آن چه كه بر زبان علی خامنه ای آمده، انجام توافقهای دوجانبه ای است كه بین حكام ایران و حامیان آنها بسته شده است. غیر ممكن است كه ما در عراق باشیم و چشم خود را بر روی این مسایل ببندیم و در مقابل وقوع یك فاجعه انسانی ساكت بمانیم. به همین خاطر از همه احزاب، فراكسیونهای پارلمان و شخصیتهای سیاسی، ملی و كسانی كه اصول و پرنسیب دارند، می خواهیم كه در مقابل اقدامهای موفق الربیعی و گروهش بایستند. چرا كه این اقدامها، پایمال كردن آشكار تمامی قوانین و توافقنامه های بین المللی و حقوق بشری است و به یك فاجعه انسانی منجر خواهد شد و عراق را تبدیل به حیات خلوت آخوندهای حاكم بر ایران برای تسهیل در اجرای نیات خبیثانه شان خواهد كرد."

* دكتر رضا الرضا، دبیركل "هیات شیعه جعفری عراق" تاكید كرد، موضوع محاصره قرارگاه اشرف، موضوعی سیاسی و ناشی از فشارهای رژیم ایران بر نیروهای عراقی است.

وی در گفتگوی تلفنی با روزنامه "الزمان" افزود: "قضیه مجاهدین خلق موضوع تروریسم و غیره نیست چرا كه براساس قوانین بین المللی و بنا به اعلام سازمانهای حقوق بشری، سازمان مجاهدین، سازمانی غیر تروریستی است. این موضوع یك مساله سیاسی است و به طور مطلق هیچ رابطه ای با امور حقوق بشری ندارد."

وی ادامه داد: "ما هیچ مشكلی با مردم ایران نداریم بلكه، مشكل با حكومت ایران است. ما اشرف را نقطه بنای دوستی و تاریخ جدید بین دو خلق عراق و ایران به حساب می آوریم."

* هفتاد حقوقدان و نویسنده و روشنفكر عراقی و شماری از پزشکان و دانشگاهیان در دانشگاه كردستان با ارسال نامه های جداگانه ای برای ژنرال ریموند اودیرنو، فرمانده نیروهای آمریكایی در عراق خواستار تضمین حفاظت ساكنان اشرف شده و از نیروهای آمریكایی خواستند كه وضعیت سابق یعنی، وضعیت قبل از ژانویه سال جاری بازگردانده شود.

* در قاهره نیز سیاستمداران و نمایندگان مصری به عدم نقض حقوق ساكنان اشرف فراخوان دادند.

* خبرگزاری "اخبار عراق" در مقاله ای به قلم یوسف جمال، نویسنده و روزنامه نگار عراقی نوشت: "شهر اشرف بعد از تحویل گرفتن پرونده امنیتی حفاظتی این شهر توسط نیروهای عراقی، شاهد فشارهای بسیاری بوده است زیرا مجاهدین خلق سد و مانعی در مقابل پروژه های فاشیستی رژیم ایران می باشند و برای تغییر دموکراتیک تلاش می کنند. فشار بر اشرف اقدامی است که آقای الربیعی بر اساس تعهداتی که به اربابانش در تهران داده است صورت می گیرد. لازم و ضروری است كه عشایر استان دیالی با ایستادن در كنار این زنان و مردان شجاع و همبستگی با آنها، طرحهای رژیم ایران را كه موفق الربیعی و گروهش اجرا می كنند به چالش كشند."

* روزنامه الزمان نیز در نامه سرگشاده ای به قلم دکتر خالد الطایی، از نخست وزیر عراق خواست تا با تشکیل کمیته ای متشکل از اعضای پارلمان عراق از فراکسیونهای مختلف و با حضور نماینده صلیب سرخ و نظارت بین المللی و اتحادیه اروپایی، به حقیقت در رابطه با شهر اشرف دست پیدا کند. در این نامه، نوری المالکی پیرامون یورش به شهر اشرف و کتک زدن برخی و تهدید آنان مورد سوال قرار گرفته و چنین رفتارهایی خلاف ارزشها و فرهنگ عراق بشمار آمده است. در این نامه آمده است: "هر بار سیاستمداری عراقی به ایران سفر می کند، موضوع حضور مجاهدین در عراق مطرح می گردد و در پی آن تهدیدهای و یقه درانیها به نام عراق و حاکمیت عراق و دفاع از قانون اساسی عراق و غیره شروع می شود. از کی تا بحال اعضای مجاهدین خلق که بی سلاح و تحت کنترل سخت قرار دارند مشکل عراق شده اند؟"

* نماینده پارلمان عراق از "جبهه توافق" و مقامهای عراقی خواستار احترام به قوانین بین المللی در قبال ساکنان شهر اشرف شد.

* روزنامه الزمان در مقاله ای به قلم "جاسم مراد" به نام "با وقاحت شرایط و خواستهای خود را بر عراق تحمیل می کنند"، دروغپردازیهای موفق الربیعی علیه ساکنان اشرف را محکوم کرد و از وی خواست تا به جای این کار، از منافع ملی عراق در برابر دخالتهای رژیم ولایت فقیه دفاع کند.

در این مقاله آمده است: "مسئولان عراقی به هنگام طرح اتهامها علیه مجاهدین، دو پارامتر را می بایست به حساب بیاورند اول، درخواست از رژیم ایران برای متوقف نمودن دخالتهای سیستماتیک خود علیه امنیت ملی عراق و دوم، برخورد انسانی مطابق با معاهدات و کنوانسیونهای بین المللی برای حل و فصل موضوع مجاهدین خلق در عراق." روزنامه الزمان در مقاله ای دیگر، برخورد با شهر اشرف را شاخص میزان استقلال عراق از نفوذ رژیم ایران دانست.

* "مركز اطلاع رسانی ایلاف" در عربستان سعودی، در مقاله ای به قلم عزیز الحاج، سوم فروردین، فشارها و محدودیتها بر شهر اشرف را اقدامی ضد بشری و مغایر با قوانین پناهندگی بین المللی دانست و از دولت عراق و همه رهبران ملی این كشور خواست تا در برابر فشارهای رژیم ایران بایستند. وی نوشت: "امروز نیروهای عراق به ایجاد محدودیت برای ساكنان اشرف روی آورده و آنان را برای جلب رضایت حاكمان ایران محاصره می كنند. این روند بعد از سلسله دیدارهای ولایتی و متكی و رفسنجانی از بغداد تسریع شده است. ما فراخوان "جنبش وفاق ملی" به ریاست دكتر ایاد علاوی را تایید می كنیم كه خواستار حفاظت از ساكنان اشرف شده است و از دولت و همه رهبران ملی می خواهیم كه در این مسیر تلاش كنند و فشارهای رژیم ایران را رد نمایند. در ضمن ضروری است كه كمیساریای عالی پناهندگان در عراق نقش خود را ایفا نموده تا جان و امنیت ساكنان اشرف در معرض خطر قرار نگیرد."

* هوشیار زیباری، وزیر خارجه دولت عراق نیز در گفتگو با "تلویزیون العربیه" بر تعهد دولت عراق برای محترم شمردن حقوق مجاهدین خلق و التزام به معاهدات بین المللی و میثاقهای حقوق بشر و خودداری از استرداد هیچ عضوی از اعضای این سازمان به زور و اجبار تاکید کرد.

* مدیر "خبرگزاری اخبار عراق" با غیر انسانی دانستن جلوگیری از ورود پزشکان عراقی به شهر اشرف، از تمام سندیکاها از جمله سندیکای پزشکان عراق، سندیکای داروخانه ها و ارگانهای مدافع حقوق بشر و در راس آنها وزارت حقوق بشر و سازمانهای حقوق بشری را برای یاری رساندن به ساکنان اشرف فرا خواند.

* 8 حزب سیاسی و سازمان غیر دولتی، جلوگیری از ورود پزشکان به اشرف را محکوم کردند. "كمیته عراقی دفاع از اشرف"، "تجمع حقوقدانان مستقل عراق"، "كمیته دوستی كردهای عراقی با مردم ایران"، "جبهه گفتگوی ملی- فرات میانی"، "حزب صلح عراق"، "جنبش ملی كلدانیهای عراق"، "جنبش لیبرالیستی نجات عراق" و "انجمن روشنفكران و متخصصان عراقی" از جمله این احزاب و سازمانها هستند."

* تجمع حقوقدانان مستقل عراق" فشارهای وارده به ساکنان اشرف را مصداق جنایت جنگی دانست. این تجمع که دوازده هزار حقوقدان را نمایندگی می کند با صدور بیانیه ای اعلام کرد که دخالتهای رژیم ایران با اقدامهای سرکوبگرانه علیه ساکنان اشرف که بیش از یک ربع قرن است در عراق مستقر هستند را بیش از هر زمانی روشن می کند.

* دکتر "صالح مطلک"، رییس "جبهه گفتگوی ملی عراق" در گفتگویی با مرکز اطلاع رسانی لبنان اعلام کرد که به خاطر انساندوستی و به خاطر دفاع از اخلاق و ارزشهای عربی و عراقی اصیل می بایست از ساکنان اشرف دفاع شود. وی اظهارات موفق الربیعی در رابطه با ساکنان شهر اشرف را اظهاراتی دانست که از پیش قیمت آن توسط ایران پرداخت شده است. او همچنین در آستانه کنفرانس سران عرب، با صدور بیانیه ای خواستار اتخاذ یک موضع متحد عربی برای رفع فشار بر ساکنان اشرف شده است.

* دکتر ظافر العانی، نماینده پارلمان عراق از "جبهه توافق" در نامه ای به دبیر کل ملل متحد خواستار شکسته شدن محاصره اشرف و احترام به حقوق قانونی ساکنان آن به عنوان پناهندگان مشمول کنوانسیونهای بین المللی شد.

* اسامه النجفی و کریم یعقوبی، دو تن از نمایندگان پارلمان عراق از "حزب فراکسیون عراق" و "حزب فضیلت" خواستار ادامه حضور اعضای سازمان مجاهدین خلق در عراق شدند. عدنان ذیاب الجبوری، نماینده پارلمان عراق از "جبهه توافق" نیز حضور مجاهدین در عراق را قانونی دانست و اعلام کرد که حضور این سازمان هیچ تهدیدی برای امنیت کشور عراق ندارد.

* "کمیته عراقی دفاع از اشرف"، "حزب صلح عراق" و "جنبش لیبرالیستی عراق" خواهان شکسته شدن محاصره غیرانسانی و ظالمانه شهر اشرف شدند.

تلاش بی وقفه هواداران مقاومت در خارج از کشور با برپایی تحصن و راهپیمایی در آمریکا و اروپا و همچنین مخالفت شدید احزاب، سازمانهای مدافع حقوق بشر عراقی و بین المللی در هفته های اخیر باعث شد که ممانعت از ورود جراحان و پزشکان به شهر اشرف شکسته شود که عقب نشینی آشکار موفق الربیعی در برابر اعتراضهای جهانی محسوب می شود.

گزارشهای بالا نشان میدهد که مساله تهاجم به شهر اشرف از سوی ولایت فقیه با توسل به عناصر وابسته در دولت عراق شکافی عمیق بین آنان و نیروهایی که خواستار استقلال کشور،خروج نیروهای اشغالکر از عراق و رهایی یافتن از دخالتهای رژیم ولایت فقیه هستند، ایجاد کرده است.

حمایت طارق هاشمی، معاون ریاست جمهوری، هوشیار زیباری، وزیر خارجه دولت عراق و همچنین بسیاری از رهبران احزاب که در دولت این کشور شرکت دارند و بدنبال آن مخالفت تعدادی از نمایندگان مجلس ملی عراق از احزاب مختلف با این اقدامهای، گواه این مساله است که شکافی عمیق در درون حاکمیت عراق بر سر این مساله ایجاد شده است.

این مهم به رسانه ها، احزاب و سازمانهای دولتی و غیردولتی که خواهان ریشه کن کردن مداخلات رژیم حاکم بر تهران هستند اجازه داده است تا بیش از پیش به افشای نفوذ و دخالتهای رژیم در عراق بپردازند. رژیم بحران زا و بحران زی مبتنی بر ولایت فقیه با استفاده از ابزارهای قدیمی، مترصد است تا تنها نیروی مخالف در کنار مرزهایش را از سر راهش بردارد. اما، شهر اشرف به عنوان یک نماد مبارزه با بنیادگرایی در عراق، بیش از پیش در مقابل چشم جهانیان و مدافعان صلح و عدالت قد علم کرده است.

تلاش بی وقفه نیروهای عراقی مخالف دخالتهای رژیم حاکم بر ایران، به موازات تلاشهای بی وقفه هواداران جنبش مقاومت در خارج از کشور و به خصوص پایداری زنان و مردان ساکن شهر اشرف، با تداوم مبارزه طولانی و سخت خود، قادر است توازن قوا را علیه بنیادگرایی تغییر دهد و بحرانی که رژیم در راستای منافع شوم خود راه انداخته را به ضد خود آن تبدیل کند. بحرانی که رژیم در عراق به وجود آورده و پررنگ تر شدن تضاد بین نیروهای وابسته به رژیم از یک طرف و نیروهای لاییک، دموکرات و مستقل عراقی و نمایندگان عشایر عراق از طرف دیگر، حمایت از "شهر اشرف" را به یک جدال استراتژیک در مبارزه با بنیادگرایی مبدل ساخته است.

باشد که این بحران همچون آتشی سرکش و سوزنده، سراپای هستی رژیم ولایت فقیه را فرا گیرد.