رویدادهای هنری ماه

ویژه خیزش مردم ایران و حمایتهای هنرمندان از آن

لیلا جدیدی

سخن روز:

"روزی ما دو باره کبوترهایمان را پیدا خواهیم کرد و مهربانی دست زیبایی را خواهد گرفت." (احمد شاملو، شاعر بیداری و امید)

بیانیه کانون نویسندگان ایران:

گردهمایی به مناسبت نهمین سالگردِ درگذشت احمد شاملو

چند دریا اشک می‌باید

تا در عزای اردو اردو مرده بگرییم؟

چه مایه نفرت لازم است

تا بر این دوزخ دوزخ نابه‌کاری‌ بشوریم؟

نُه سال از خواب ابدی شاعر بزرگ ما گذشت اما شور و بیداری و امید در ترانه های رهایی او هم چنان موج می زند و شاید هیچ گاه مانند امروز به ما نزدیک نبوده است.

شاملو، شاعر آزادی، شاعر آینه ها و رویاها، شاعر تعهد به انسان و بیزاری از وَهنی که بر تبار انسان می رود، حضور انسان را بر آفاق روشنِ آگاهی و رهایی، حیاتی جاودانی بخشید. او بود که در دشوارگذرترین گریوه ها و گردنه های خطرخیزْ مردمان را صلا در داد:

من درد مشترکم، مرا فریاد کن!

احمد شاملو در سراسر زندگی پُرفراز و نشیب خود هرگز در برابر ستم کاران و دشمنان آزادی، نه سکوت را برتابید، نه سرسپردگی را، نه گردن خم کردن در برابر نواله ی ناگزیر را. شعر بلند او، شعری که زندگی است، جز در ستایش آزادی نبود و هیچ گاه برای خاموشی و فراموشی سروده نشد.

او از هنگام سرودن مرغ دریا در ۱٣۲۶ تا واپسین شعرش در ۱٣۷٨، در همه حال، در زندان و شهر و خانه، با کلامی جادویی آمیزه‌ای غرورآفرین از عشق، دادخواهی، آزادگی و مردم‌دوستی سر داد. شگفتا که در آخرین قطعه‌ی آخرین شعرِ به‌چاپ‌رسیده‌اش گفته است: آن‌گاه دانستم / که مرگ / پایان نیست. و شگفت‌تر آن که در نخستین سروده‌اش آورده ‌است که خاموش باش، مرغ! دمی بگذار/ امواج سرگردان شده بر آب/ کاین خفتگان مرده/ مگر روزی/ فریادشان برآورد از خاک.

شاملو در کنار سرودن شعر، با دفاعِ عملی از آزادی بیان از طریق انتشار نشریاتی چون "خوشه" و "کتاب‌جمعه" از پیشتازان ترویج فرهنگ و ادبیات پیشرو بود. کلام و کردار آزادی‌خواهانه ی او که به‌حق سرمشق و منشِ نسل پُر امیدِ امروز ماست، ما را جز به راه مبارزه برای تحکیم و گسترشِ آزادی بیان و اندیشه نمی خواند.

کانون نویسندگان ایران بر این باور است که گرچه ممکن است چندگاهی آزادی در بندِ حنجره ی خاموشِ روزگار قادر به خواندن نباشد، بی گمان پرندگان قفس شکن اش ... سرانجام آسمانِ چشم به‌ راه خود را باز خواهند یافت- چنان که روزگار ما گواه آن است.

در نُهمین سالگرد درگذشت شاعر بزرگ ایران و جهان، در دوم مرداد ۱٣٨٨ همراه با دیگر دوستداران شاملو در ساعت پنج عصر بر مزارش گرد می آییم و یاد جاویدش را گرامی می داریم.

داریوش: "میعادگاه ما میدان آزادی ، تاریخ و آینده، انسان و آبادی"

داریوش هنرمند محبوب سه نسل ایرانی در تدارک کنسرت بزرگی است که درآن برای نخستین بار بیش از ۱۸۰ تن از هنرمندان ساکن لس آنجلس بر روی صحنه با هم همصدا خواهند شد.

داریوش در هفته های گذشته در تظاهرات متعددی که برای همبستگی با مردم ایران برگزار شده شرکت کرده است و یکی از نادر هنرمندانی است که در فعالیتهای اجتماعی از جمله کمک به بهبودی معتادان ایرانی فعال بوده است.

داریوش اقبالی درباره کنسرت آینده خود که در "یونیورسال آمفی تیاتر" برگزار خواهد شد می گوید: "این کنسرت یک حرکت تازه است با یک شعار تازه: میعادگاه ما میدان آزادی، تاریخ و آینده، انسان و آبادی"

او می گوید: "این یک فراخوان هنری است. اول آگوست در واقع جشن سی ساله هنرمندان است؛ هنرمندانی که سی سال با مردم و در میان مردم بوده اند. روی این صحنه ۱۸۰ تن از هنرمندان، نه فقط خوانندگان بلکه، شاعران، آهنگسازان، نقاشان ... همه و همه حاضر خواهند بود."

لیلا فروهر و بیژن مرتضوی، دو تن از هنرمندانی هستند که برای شرکت در همایش هنرمندان ایرانی در کنسرت روز اول آگوست به دعوت داریوش پاسخ مثبت داده اند.

داریوش خواننده و فعال اجتماعی که خود را یکی از حامیان حقوق بشر می داند، به تازگی نامه ای با امضای ۸۰۰۰ تن از ایرانیان را به عنوان اعتراض به وقایع اخیر در رابطه با سرکوب اعتراض کنندگان در ایران و نقض حقوق شهروندی آنان به سازمان ملل ارسال کرده است.

از میان هنرمندان دستگیر شده

سه بازیگر سینما و تیاتر كه در درگیریها و تظاهرات اخیر نقش پر رنگی داشتند توسط یكی از نهادهای امنیتی دستگیر شدند. دستگیر شدگان شامل، مهتاب نصیری‌پور، بازیگر تیاتر و همسر وی محمد رحمانیان است. سینا رازانی هم از بازیگران جوان تیاتر و سینماست. حسین زمان از اعضای سابق سپاه پاسداران و عضو فعال ستاد هنری اصلاح‌طلبان در سالهای گذشته بوده است.

لغو اکثر برنامه های هنری

در هفته های اخیر بیشتر برنامه های فرهنگی و هنری (بیش از 30 برنامه) لغو شده و یا به تعویق افتاده است. دلایلی که ذکر شده مضحک و حیرت انگیز است، برای نمونه دلیل لغو یک برنامه، موکول کردن به زمان مناسب‌تر یا مشخص نشدن تعداد دعوت شدگان بوده است. واضح است که در فضا و شرایط اعتراضهای مردمی و سرکوب نمی توان انتظار داشت که مردم به این امور برسند. از سوی دیگر، اعضای گروه های فرهنگی و هنری هم خود بخشی از مردم همین جامعه و درگیر همین شرایط هستند.

بیشتر تهیه‌کنندگان این برنامه‌های هنری و فرهنگی از ارایه و اجرای برنامه‌هایشان خودداری می‌کنند چون معتقدند جامعه هنوز برای بازگشت به حالت عادی آماده نیست و در این شرایط عدم استقبال مخاطبان از برنامه‌ها به اعتبار آنها لطمه وارد می‌کند.

بیانیه جمعی از اهالی هنر و فرهنگ

در این بیانیه آمده است: "جمعه بیست و دوم خرداد روز با شكوه ی بود. همه بودند. آنها كه همیشه می آمدند و آنها كه هرگز نیامده بودند. همه محترم بودند. هیچكس خس نبود، خاشاك نبود .جمعه بیست و دوم خرداد روز نمایش اعتماد، آگاهی و عقلانیت ملت و درك صحیح مردم از اراده در دست گرفتن سرنوشت خویش بود."

در این بیانیه که تلاش شده است به مصداق نه سیخ بسوزد و نه کباب، رفتار میانه ای پیش گرفته شود آمده است: "جامعه هنری ایران همپای این جریان تاریخی، پیشگام حركت سرنوشت ساز انتخابات ریاست جمهور ی دهم شد و در بستر سازی این اعتماد عمومی، به سهم خود تلاش كرد. متاسفانه در هنگامه تجلی این اراده ملی، جریانهای شناخته شده ای با سوواستفاده از امكانات ملی و دولتی به كارگردانی آرا و مدیریت آن پرداختند و در یك اقدام ویرانگر تاریخی، ضربه مهلكی به حقوق مدنی مردم وارد كردند و عملاً بخش گسترده ای از جامعه ایران را در آستانه خروج از دایره اعتماد به نظام قرار دادند."

بیانیه مزبور از "تمامی مراجع قانونی و مذهبی درخواست می كند، نقش پناه مردم را در این شرایط خطیر ایفا كنند" و همچنین از "نیروهای نظامی و انتظامی درخواست می كند با خویشتن داری و پرهیز از خشونت ، تصویری جوانمردانه تر از رفتار و فرهنگ ملت ایران را به نمایش گذارند."

عزت‌الله‌ انتظامی، محسن مخملباف و داریوش مهرجویی شماری از نزدیک به 300 امضا کننده این بیانیه هستند.

ابتکار هنرمندان به حمایت از مردم

در دو هفته گذشته عده ای از هنرمندان ایرانی و همتایان غیرایرانی آنها از جمله جون بائز، ریچی سامبوزا و بان جووی، دست به ابتکارات تازه ای زدند تا از طریق موسیقی، صدای جنبش آزادیخواهی مردم داخل ایران را به گوش جهانیان برسانند و بر آن مهر تایید بگذارند. در این میان، اندی، فرشید امین، حامد و خواننده فولکلوریک قدیمی ایران، مینو جوان هریک به نوبه خود ترانه هایی را به مسایل روز و پیامدهای نتایج انتخابات ریاست جمهوری اختصاص داده اند که هریک از آنها در شبکه های ماهواره ای تلویزیونی و بر روی اینترنت به سرعت منعکس شد.

محمد شمس لنگرودی جدیدترین مجموعه شعرش را با عنوان "22 مرثیه در تیر ماه" برای نخستین بار بر روی شبکه اینترنت منتشر کرد. این کتاب شامل اشعاری مرتبط با اتفاقات اخیر بعد از کودتای انتخاباتی در ایران است. این اشعار در وب لاگ شاعر و وب سایت "هم میهن" موجود است.

محمد شمس لنگرودی، شاعر معاصر ایرانی و از اعضای کانون نویسندگان ایران است. وی استاد دانشگاه بوده و تاریخ هنر درس می‌دهد. "پنجاه و سه ترانه عاشقانه"، "باغبان جهنم"،" ملاح خیابانها"، و "از جان گذشته به مقصود می‌رسد" از جمله آثار او می باشد.

بیانیه کانون نویسندگان ایران در حمایت از مطالبات مردم

کانون نویسندگان ایران در بیانیه ای یورش وحشیانه نیروهای سرکوبگر که سبب قتل، مجروح شدن و بازداشت مردم معترض شده اند را محکوم کرده است در این بیانیه آمده است: "كانون نویسندگان ایران بی‌آن‌كه بخواهد وارد بحث ماهیت انتخابات و درستی یا نادرستی شركت در آن شود بنا بر منشور و اساسنامه‌ ی خود از آزادی بیان بی هیچ حصر و استثنا برای همه مردم و معترضان و سركوب‌شدگان، صرف‌نظر از عقاید سیاسی آنان، پیگیرانه دفاع می‌كند."

کانون نویسندگان در همین رابطه خواستار شده است:

"1- به حمله‌ ی وحشیانه به تظاهرات و راه‌پیمایی آرام و مسالمت‌آمیز و متمدنانه‌ ی مردم پایان داده شود.

2- اسامی همه كشته‌شدگان، مجروحان و دستگیر‌شدگان اعلام، و بازداشت‌شدگان بی قید و شرط و بی‌درنگ آزاد شوند.

3- امكان برگزاری آزادانه‌ ی مراسم بزرگداشت جان‌باختگان راه آزادی فراهم آید.

4- سانسور خبری مطبوعات و رسانه‌ها هر چه زودتر برچیده شود.

5- به اشغال نظامی تهران و دیگر شهر‌های كشور پایان داده شود.

6- آمران و عاملان كشتار مردم معرفی، محاكمه و مجازات شوند."

منیرو روانی‌پور به جمع اعتصاب‌گران در نیویورک پیوست

منیرو منیرو روانی‌پور، داستان‌نویس نامی و معاصر ایران با ارسال پیامی سرگشاده به اکبر گنجی، به جمع اعتصاب‌گران در نیویورک پیوست. در این نامه آمده است:

"دو سال‌ونیم پیش که راهی آمریکا شدم هنوز روی قبر برادرم، برادران و خواهران حزب‌الهی و طرفداران شهیدان غزه و فلسطین مدفوع می‌گذاشتند... نمی‌توانم تمام آن‌چه را که این سالها بر ما و بر من گذشته بگویم... نمی‌توانم بگویم چطور و با چه حسرتی پدر و مادرم از دارِ دنیا رفتند...

اما می‌توانم با شما اعلام همبستگی کنم برای اعتصاب غذایی که اعلام کرده‌اید. به این امید که، جوانها بتوانند مثل همه جوانهای دنیا زندگی کنند و انسان ایرانی حق حیات و اندیشه داشته باشد و حق بیان آن‌چه فکر می‌کند و آن‌چه می‌پسندد."

خانم روانی پور در خاتمه می نویسد: "به شما و تمام کسانی که در راه آزادی و عدالت اجتماعی تلاش می‌کنند درود می‌فرستم و در کنار شما برای به دست آوردن تمامی حق و حقوقی که زیبنده نام انسان است می‌ایستم."

رابرت ردفورد به جمع مدافعان حقوق مردم ایران پیوست

رابرت ردفورد، بازیگر و کارگردان نامدار آمریکایی، در نامه ای از اعتصاب غذای هنرمندان ایرانی در برابر سازمان ملل متحد در نیویورک حمایت کرد. این هنرمند ارزنده که همواره کار هنری خود را وقف فرستادن پیامهای انسانی کرده است می گوید: "حوادث یک ماه گذشته ایران تکان دهنده بود. بسیاری از مردم در این رویداد کشته و ‏صدها انسان بیگناه زندانی شدند" و او "قویاً از حقوق بشر مردم ایران دفاع می کند."

پیشتر، هنرمندانی چون گوگوش، ابی، شهریار قنبری، بهروز وثوقی و فرامرز اصلانی نیز با صدور اعلامیه‌هایی اعلام کرده بودند که در اعتصاب غذا و تحصن ایرانیان در برابر سازمان ملل شرکت خواهند کرد. همچنین رضا براهنی، نویسنده، شاعر و منتقد ادبی نیز از این جمع حمایت کرده است.

اثر جدید "کارگاه هنر ایران" در یادبود جمشید شیبانی، خواننده ترانه ی معروف " سیمین بری"

جمشید شیبانی، یکی از نخستین خوانندگان ترانه‌های پاپ به سبک امروزی بود. او از سال۱۳۱۷ خورشیدی همراه با مجید محسنی به نخستین مدرسه هنرپیشگی در تهران رفت. دو سال بعد وارد رادیو شد و معروفترین ترانه خود، "سیمین بری" را خواند.

جمشید شیبانی یکی از شرکت‌کنندگان برنامه‌ی "صد سال ترانه" بود که دو سال پیش در لندن برگزار شد و از او به عنوان یکی از نخستین بنیانگذاران موسیقی مدرن در ایران تقدیر کرد.

"کارگاه هنر ایران" همگام با قیام مردم ایران، ترانه "سیمین بری" را با شعری به نام "ای هم صدا با من بزن فریاد" از خانم "فریاد" بازخوانی کرده است.

ای هم صدا با من بزن فریاد

از ریشه برکَن، ریشه ی بیداد

ویران کن این سامانه از بنیاد

آوای تو، آوای من چو با هم درآمیزد

ناقوس این فریاد ما جهان را برانگیزد

         جهان را برانگیزد

ای همدل و ای همزبان

گر با منی با من بخوان

تا زهر ِ چشم آسمان،

به چشم ستم پاشد

از سینه ی آزاد ما

خواهد شدن بنیاد ما،

اسطوره ی فریاد ما

چو با هم یکی باشد

   2

خورشید مشرق می طپد خونین

شد از شقایق خاک ما رنگین

نفرین بر این ویرانگران، نفرین

کز نامشان،گیرد نشان، شب تیره ی سنگین

تاریخ ما، شده لوحه ی این مقطع ننگین   

       این مقطع ننگین

شد دامن این مادران،

گهواره ی پیر زمان

کز چشمشان ، کز چشمشان

ستاره فرو ریزد

     ستاره فرو ریزد

هر قطره ای باران شود،

سیلی شود غلتان شود

توفان شود، توفان شود

جهان را برانگیزد

     جهان را برانگیزد ...

   3

این شب پذیرد عاقبت پایان

کانون ظلمت می شود ویران

پاینده مانی خاک من "ایران"

ای در سرشتت سرنوشت بی قراریها

سر می دهم در راه تو ، ای خاک بی همتا ...

            ای خاک بی همتا ...

                ای خاک بی همتا ...

(نماهنگ این ترانه را می توانید در آدرس زیر مشاهده کنید:

http://www.youtube.com/watch?v=DcD55ywXnKE)