رویدادهای هنری ماه

 

لیلا جدیدی

 

سخن روز

 

 

موسیقی

یاد پرویز مشکاتیان گرامی باد

پرویز مشکاتیان، نوازنده‌ی برجسته‌ی سنتور، روز دوشنبه، ۳۰ شهریور بر اثر ایست قلبی در سن ۵۴ سالگی درگذشت. این هنرمند پرآوازه‌ی ایرانی علاوه بر خلق آثاری شنیدنی، چندین کتاب نیز در زمینه‌ی آموزش سنتور از خود بر جای گذاشت. پرویز مشکاتیان در نیشابور متولد شد و از شش سالگی آموزش موسیقی را نزد پدرش، حسن مشکاتیان آغاز کرد. این هنرمند که زمره استادان سنتور نوازی بود با سازهای ویولن و سه‌تار نیز آشنایی داشت.

آقای مشکاتیان هنگامی که در دانشگاه تهران تحصیل می کرد، همکاری‌اش را با رادیو زیر نظر هوشنگ ابتهاج آغاز کرد اما پس از واقعه ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ از رادیو استعفا داد. همین استعفا نیز بهانه‌ای شد تا این هنرمند برای تشکیل مووسسه "چاووش" با همکاری هنرمندان پرآوازه‌ی دیگری در گروه "عارف" و "شیدا" اقدام کند.

او از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۶۷ با محمدرضا شجریان همکاری داشت که نتیجه‌‌ی این همکاری، آثار ماندگاری چون "بیداد"، "آستان جانان"، "سر عشق"، "نوا" و "دستان" بود. از سوی دیگر، همکاری وی با هنرمندان برجسته‌ی ایرانی نظیر حسین علیزاده و محمدرضا لطفی باعث خلق آثار شنیدنی دیگری از این هنرمند شده است. از این هنرمند کتابهای با ارزشی برای آموزش سنتور مانند "گل‌آوا، قطعاتی برای سنتور" و "۲۰ قطعه برای سنتور" بر جای مانده است. یادش گرامی باد.

 

تور جهانی در 70 سالگی

لئونارد کوهن، هنرمند کانادایی دارای صدای بم و با قدرتی است. او در سن ۱۳ سالگی برای نخستین بار گیتار به دست می‌گیرد و همین ساز در کافه‌های شهر زادگاهش مونترال، تامین‌کننده‌ی پول توجیبی او می‌شود.

وی که در سن 70 سالگی تور جهانی خود را آغاز می کند، جایزه‌ی ادبی "نوشتن خلاقانه" که بیشتر به دنیای ادبیات تعلق دارد تا موسیقی را در کارنامه خود دارد.

نخستین آلبوم این هنرمند به نام "ترانه‌های لئونارد کوهن" در سال ۱۹۶۸ او را به شهرت جهانی رساند.

 

استقبال مردم از آلبوم " رندان مست" شجریان

آلبوم "رندان مست"، جدیدترین اثر شجریان با همراهی گروه "شهناز" و به سرپرستی و آهنگسازی مجید درخشانی منتشر شد. این آلبوم از همان روزهای نخست که به بازار آمد، مورد استقبال بی نظیر مردم قرار گرفت.

مردم ایران به ابتکار خود دست به تحریم برخی محصولاتی که صاحبان آن تبلیغات خود را به " صدا و سیما" داده اند، زده اند و همینطور از کسانی که از آن رو گردانده اند، حمایت می کنند. یک فروشنده آلبوم شجریان در این باره می گوید: "شجریان در روزهای پس از انتخابات در همراهی با مردم بود و از ضرغامی و صدا و سیما شکایت کرد تا از حق و حقوق قانونی خود دفاع کند. البته حرفهایی دور از انتظار هم در برخی سایتها و روزنامه ها در تخریب استاد آواز ایران منتشر شد که می تواند دلیل دیگر باشد."

 

 

فیلم

اعطای جایزه به فیلم " روزهای سبز"

حنا مخملباف، فیلم‌ساز ایرانی‌ جایزه‌ "شجاعت در هنر" جشنواره‌ی فیلم ونیز را از آن خود کرد. تندیس شجاعت به خاطر ساختن فیلم "روزهای سبز" و "بیان شجاعانه‌ وقایع تاریخ امروز ایران" به وی اهدا شد.

این جایزه روز جمعه، ‌۲۰ شهریور در ونیز از طرف "جان ویتوریو بالدی"، تهیه ‌کننده‌ی ‌فیلمهای کارگردانهایی چون "پازولینی" به حنا مخملباف اهدا شد. حنا مخملباف به هنگام دریافت جایزه گفت که این جایزه را به مردم ایران تقدیم می‌کند.

 

شیرین نشاط "شیر نقره‌ای" جشنواره‌‌ی ونیز را شکار کرد

 شیرین نشاط به خاطر فیلم "زنان بدون مردان" برنده بهترین کارگردان شد. فیلم "زنان بدون مردان" که جایزه بهترین کارگردان جشنواره ونیز را از آن خود کرد، در باره شجاعت زنان و مردم ایران است. به گفته وی این فیلم "در باره کسانی است که سرنوشت خود را می خواهند بسازند." 

خانم نشاط که ساکن شهر نیویورک است، گفت: "من می‌دانستم که با این فیلم دست به ریسک بزرگی می‌زنم. پیام اساسی این فیلم درباره‌ی شجاعت است. این مبارزه ارزش زیادی دارد و ما باید مبارزه کنیم تا بتوانیم چه به عنوان جامعه و چه به عنوان زن به جلو برویم و پیشرفت کنیم." 

فیلم "زنان بدون مردان" بر اساس رمانی به نوشته شهرنوش پارسی پور ساخته شده و نخستین اثر سینمایی وی می باشد. این فیلم که ساخت آن 6 سال به طول کشیده، محصول مشترک آلمان و فرانسه است و در مراکش فیلمبرداری شده است.

جایزه "شیر طلایی" در شصت و ششمین دوره از جشنواره‌ی سینمایی ونیز که در کنار جشنواره‌های کان و برلین از فستیوالهای مهم جهان محسوب می‌شود، به فیلم ضد جنگ "لبنان" اعطا شد. این فیلم جنگ اسراییل با لبنان را از دید چهار سرباز اسراییلی که سرنشین تانکی هستند، به تصویر می‌کشد. کارگردان این فیلم ساموئل مائوس، اهل اسراییل است که خود شاهد دو دهه اشغال جنوب لبنان توسط نیروهای اسراییلی بود.

 

سبز در جشنواره بین المللی فیلم مونترال

در آغازین روز سی و سومین دوره از جشنواره بین المللی فیلم مونترال، اعضای هیات داوران همگی در همراهی و حمایت از جنبش مردم ایران با شالهایی سبز در مراسم افتتاحیه و در مقابل دوربین خبرنگاران حاضر شدند. جشنواره بین المللی فیلم مونترال با حضور جعفر پناهی، برنده شیر طلایی جشنواره ونیز به عنوان رییس هیات داوران حضور داشت.
در این جشنواره برخی از شرکت کنندگان و جمعی از ایرانیان مقیم مونترال با در دست داشتن بادکنکها و نمادهایی به رنگ سبز حضور داشتند. این موضوع مردم مونترال و رسانه ها را نیز تحت تاثیر قرار داد.

این جشنواره که 400 فیلم را به نمایش گذاشت، با فیلمی در باره المپیک پکن به نام "مشعل جاودانی" به کارگردانی "گو جون" آغاز به کار کرد.

مجید مجیدی در پنج سال سه‌ بار و برای فیلمهای "بچه‌های آسمان"، "رنگ خدا" و "باران" جایزه اصلی این جشنواره را به دست آورده است.

 

ادبیات

جایزه نوبل

هیات داوران آكادمی نوبل در سوئد برنده بخش ادبی این جایزه را روز دوم اكتبر معرفی می‌كند.

سال گذشته ژان ماری گوستاو لو كلزیو، نویسنده فرانسوی این جایزه را برد. كمتر كسی می‌توانست با قاطعیت اعلام كند كه این نویسنده برنده خواهد شد.

در یك سال گذشته طبق گزارشها و منابع غیر رسمی، اسامی ۳۰۰ نفر به عنوان نامزد و یا پیشنهاد به آكادمی نوبل واصل شده است. این اسامی را برندگان سابق جایزه نوبل ادبی، اعضای آكادمی سوئد و نمایندگان انجمنهای نویسندگان و یا استادان برجسته ادبیات به آكادمی نوبل داده‌اند.

 

جشنواره ادبی اتریش

جشنواره ادبی اتریش قرار است ۱۷ و ۱۸ اكتبر به مدت دو روز در شهر هایدن "روراو" (اتریش سفلی) برگزار شود. اما این جشنواره تنها محلی برای حضور نویسندگان و شاعران نیست بلکه، بازیگران سینما و چهره‌های هنری نیز در آن حضور دارند.

آندرا كلاوزن، كورینا هارفوخ، بیرگیت مینیچ مایر، الیزابت اورث، بیبیانا تسلر، ماتهیس هارتمن، ماركوس هرینگ، ورنا فوسباخر، دیرك اشترمن و مارگیت اشراینر از جمله كسانی هستند كه در این جشنواره شركت می كنند. اما سرشناس‌ترین میهمان این جشنواره دو روزه مارگارت اوود، نویسنده كانادایی است.

او كه تاكنون جوایز متعددی را در حوزه ادبیات از كشورهای مختلف به دست آورده، قرار است درباره مفهوم ادبیات سخنرانی كند.

 

اعتراض به روزنامه نگاران آلمانی

گونتر گراس، نویسنده سرشناس آلمانی از روزنامه‌های كشورش به دلیل استفاده آنها از جملات توهین‌آمیز انتقاد كرد و گفت: "روزنامه‌ها روز به روز بدتر می‌شوند." وی افزود: "من از اینكه روزنامه‌های آلمانی جمله‌های تمسخرآمیز استفاده می‌كنند عصبانی هستم."

نویسنده رمان معروف "طبل حلبی" همچنین از بسیاری از برنامه های تلویزیونی انتقاد كرد و گفت: "مجریان دهنشان را كج می‌كنند و بینی خود را جمع می‌كنند. این یك نوع بی فرهنگی تازه است كه با دهن كجی دیگران را مسخره می كنند. این كار اصلاً در شأن روزنامه‌نگارها نیست."

گونتر گراس به تازگی‌ و در آستانه انتخابات پارلمانی در آلمان تور تازه‌ای را برای تشویق مردم به رای دادن به حزب سوسیال دموکرات آغاز كرده است.

 

خوانش فتوای آیت‌الله منتظری در جشنواره برلین

جشنواره‌ی بین‌المللی ادبیات در برلین در فراخوانی، مووسسات فرهنگی، ایستگاههای رادیویی و نهاد‌های دیگر ادبی - هنری جهان را دعوت کرد درنهمین دوره‌ی جشنواره‌ی بین‌المللی ادبیات، خوانش "فتوای" آیت‌الله ‌منتظری را در برنامه‌های خود بگنجانند. در این فراخوان، روز 16 سپتامبر روز حمایت از "دمکراسی و ازادی در ایران" خوانده شده و از همه‌ی موسسه‌های فرهنگی، خانه‌های نمایش، ایستگاههای رادیویی و دیگر نهاد‌های ادبی ـ هنری جهان دعوت به عمل آمده خوانش "فتوای" آیت‌الله‌ منتظری را در برنامه‌های خود بگنجانند. در این بیانیه آمده است که هدف از برگزاری این روخوانیها، اعلام "همبستگی قاطعانه با اپوزیسیون دموکراتیک ایران و تاکید بر اعتراض به دستگیریها و برگزاری دادگاههای نمایشی" است.

 

جشنواره بین‌المللی نویسندگان آمریكا

جشنواره بین‌المللی نویسندگان آمریكا 26 سپتامبر سال جاری با حضور 75 نویسنده و مترجم از سراسر جهان برگزار می‌شود.این جشنواره در نوع خود یكی از بزرگترین گردهمایی نویسندگان صاحب‌سبك و صاحب قلم جهان است كه به منظور تبادل نظر و آشنایی هر چه بیشتر اهل قلم در این كشور برگزار می‌شود.

بنا به گفته روزنامه واشنگتن پست، نویسندگانی چون "سابیا كمیر"، نویسنده رمان "نسخ آبی"، "ژولیا وارز"، نویسنده كتاب "بازگشت به مبدا"، " دیوید بلاچی"، صاحب كتاب "اولین خانواده"، "دان بلز"، نویسنده "جنگ در آمریكا: داستان انتخابات ریاست جمهوری آمریكا"و "ماری براید"با كتاب "ماجراجویی یك مرده" از جمله نویسندگان دعوت شده از سوی این روزنامه به این مراسم هستند.

 

شعر

 جشنواره شعر زن به سبک فرهنگ و ارشاد اسلامی

در یک اقدام نمایشی، نخستین جشنواره منطقه‌ای شعر زن با حضور شاعران کرد دو کشور همسایه ایران و عراق در قصرشیرین برگزار می‌شود. این جشنواره قرار است ۲۷ مهرماه امسال و با حضور شاعران زن کرد ایران و عراق و توسط اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان قصرشیرین در این شهر مرزی برگزار شود. آثاری که در این جشنواره شرکت داده خواهند شد باید به دبیرخانه آن که در اداره ارشاد قصرشیرین واقع است ارسال شوند تا تحت سانسور رژیم ضد زن ولایت فقیه قرار گیرد.

 

طنز

در بخشنامه وزارت ارشاد اعلام شد: جزییات اصلاحات فیلمها برای دریافت مجوز اكران:

- تغییر نام فیلم "بی پولی" به دلیل تشویش اذهان عمومی، تبلیغات مسموم علیه طرح تحول اقتصادی و القای تفکر رواج فقر در میان مردم از طریق جوسازیهای بی‌اساس

پیشنهاد اصلاحی: تغییر نام فیلم به "سهام عدالت"

- تغییر نام فیلمهای "زمانی برای دوست داشتن" و "چهره به چهره" به سبب عدم تبیین نوع جنسیت افراد مورد علاقه ورزی و رودررویی و مشخص نشدن نسبت افراد با هم در هنگام وقوع عمل ارتكابی به خصوص در پوسترهای فیلم.

پیشنهاد اصلاحی: تغییر نام فیلمها به "یك زمانی بعد از ازدواج" و "از پشت تلفن"

 - تغییر نام فیلم "بیست"به دلیل ترویج تفكر ایده آل گرایی و كاهش اعتماد به نفس مردم از طریق القای درجه بندی سطح زندگی و از سویی تلاش برای براندازی زبر و افزایش سطح توقعات مردم با طرح مطالبات غیر اجرایی و غیر ممكن.

پیشنهاد اصلاحی: تغییر نام فیلم به "هشت و هفتاد و پنج صدم"