حزب الدعوه به رهبری نوری مالکی در سراشیبی سقوط
آناهیتا اردوان
بحران سیاسی دولت عراق که بیش از هر چیز از عدم کارایی شیوه حکومتی "حزب الدعوه" به رهبری نوری مالکی و تبعیت بی چون و چرای وی از ولایت فقیه نشات می گیرد، با پایان مهلت صد روزه مالکی جهت رسیدگی به وضعیت بغرنج معیشتی مردم به وخامت بیشتری گراییده است. این مساله با بیانیه اعتراضی و شفاف ایاد علاوی رهبر "العراقیه"، همه جانبه تر از پیش در ماه اخیر، خودنمایی کرد.
وی در این بیانیه به تهاجم سنگینی علیه مالکی و اعضای "حزب الدعوه" دست زد و آنان را "خفاشان ظلمت" توصیف کرد. ایاد علاوی، این جریان را فرقه ای خواند که به چپاول و خونریزی مشغول است و اهانت را شایع کرده است. او همچنین نسبت به سیاست سرکوبی "حزب الدعوه" در برخورد به اعتراضات مردمی هشدار داد. رهبر فراکسیون "العراقیه" به مردم عراق پیام داد که رییس "حزب الدعوه" به رژیم مستبد ایران تکیه کرده و آنان از او حمایت کردند تا مقام نخست وزیری را از آن خود نماید. وی خاطرنشان کرد که مالکی زیر سایه سکوت بینالمللی دارای دستگاه سرکوبگرانه شده است. علاوی سیاستهای مماشات گرانه دولتهای غربی و در راس آن، آمریکا را مورد انتقاد قرار داد. در مقابل، نوری مالکی و حزب وابسته به وی از پیام قاطع ایاد علاوی برآشفتند. تلویزیون دولتی اعلام کرد که "حزبالدعوه" به رهبری نخستوزیر نوری المالکی تصمیم دارد یک شکایت قضایی علیه ایاد علاوی ارایه کند. "عزت شابندر"، از لیست نوری مالکی نیز در مصاحبه با "تلویزیون الشرقیه" پیام ایاد علاوی را بیانیه نظامی و اعلام جنگ توصیف کرد و گفت:"این انتظار وجود دارد که العراقیه فردا از روند سیاسی کناره گیری کند و تبدیل به اپوزیسیون شود."
افزوده بر این، رسانه های عراق اعلام کردند که لیست "العراقیه"، لیست برنده انتخابات عراق خواستار استیضاح نوری مالکی توسط پارلمان شده است. سخنگوی "العراقیه"، خاطرنشان کرد که طرح استیضاح از نخست وزیر فقط به رای ۲۵ نماینده دیگر نیاز دارد. خبرگزاری حکومتی مهر، در 21 خرداد امسال، اتهامات علاوی علیه مالکی را تکراری خواند. این خبرگزاری "مواضع خصمانه ایاد علاوی علیه جمهوری اسلامی" را "بی پایه، بی اساس و فرافکنی علیه ایران" عنوان کرد.
اگرچه شبکه های گوبلزی خبررسانی وابسته به رژیم ایران قصد دارند وانمود کنند که دخالتی در مسایل عراق ندارند و مواضع ایاد علاوی نشات گرفته از دشمنی شخصی با آنان است، اما با پایان مهلت صد روزه مالکی تنفر و انزجار مردم از وی، سیاستهای مداخله جویانه آنان را نه تنها در عراق بلکه در منطقه بیش از پیش به خطر انداخته است. در همین رابطه "جوانان انقلاب کبیر عراق"، عراقیان را به شرکت در تظاهرات در "روز آغاز پایان" و جمعه تصمیم گیری و رفتن (القرار و رحیل) فرا خواندند و از عراقیان خواستند تا در تظاهرات گسترده شرکت کنند و آن را "روز آغاز پایان" دولت مالکی قرار دهند. "تلویزیون الرافدین" در رابطه با تظاهرات مردم عراق علیه دولت نوری مالکی گزارش داد که شرکت کنندگان شعار می دادند:"ما در راه آزادی فداکاری می کنیم و می میریم."
یکی از تظاهرکنندگان میدان تحریر بغداد ابراز داشت که سرچشمه فساد و تباهی نوری مالکی است، "ما می خواهیم به مالکی بگوییم تو دروغگو و خاین هستی و ما تو را نمی خواهیم". در همین رابطه تظاهرکنندگان در فلوجه نیز می گفتند، "ما شعار سرنگونی می دهیم و از تظاهرات کوتاه نمی آییم".
"جلال الشحمانی"، دبیرکل "جنبش جوانان آزاد" به "تلویزیون البغدادیه" گفت:"امروز ما به میدان تحریر آمدیم و این پیامی است به هرکسی که تظاهرکنندگان را دستگیر میکند زیرا که من نیز دستگیر و شکنجه شدهام ولی میگوییم که ما تظاهرات را ادامه میدهیم. من به رسانهها نیز گفتم که حتی اگر بهشهادت برسیم، از میدان تحریر عقبنشینی نخواهیم کرد و دستگیری و شکنجه اثر ندارد. ما تظاهرات را ادامه میدهیم و به جوانان پیام میدهیم … باید این تظاهرات را ادامه بدهید، دستگیریها و تروریسم دولتی شما را نترساند."
وی افزود:"اراده ملت را نمیتوان شکست، زیرا که اگر روزی خلقی اراده کند که زنده بماند، سرنوشت باید به آن پاسخ بدهد. و این تجربه شده است. امروز عراق نیاز به جوانانش دارد، باید برای نجات عراق دست به کار شویم."
حرکتهای توده ای مشابه مشتکل شده از نیروهای مترقی، جوانان، زنان و کارگران علیه سیاستهای نوری مالکی و مخالفت با دخالتهای رژیم، عوام فریبی دستگاه تبلیغاتی مستبدان حاکم بر تهران پیرامون بیانیه ایاد علاوی را رسوا می سازد. زیرا غریو مخالفت با سیاستهای مستبدانه "حزب الدعوه"، رادیکال تر، رساتر و منسجم تر از کف خیابانها به گوش می رسد و بنیان حاکمیت را آن چنان به چالش گرفته که نیروهای مخالف درون حکومتی را نیز به اتخاذ مواضع روشن تری علیه جناح حاکم، وادار ساخته است. بدین ترتیب، نیروهای ملی و سکولار در تضاد با گروههای بنیادگرا و مستبد وابسته به رژیم، چارچوب تنگ خواستهای مبتنی بر "توافق ملی" که در نشست اربیل عنوان گردید را ترک گفته و در روند تشدید بحران سیاسی تحت تاثیر قیام مردم عراق، بیش از پیش به مطالبات دموکراتیک مردم نزدیک شده اند. به این ترتیب است که دکتر صالح المطلک، معاون نخست وزیر عراق و از رهبران "العراقیه" در مصاحبه ای با "تلویزیون الفیحا" که با شرکت علی دباغ انجام شد، نسبت به گسترش فساد در دولت نوری مالکی و سرکوب تظاهرکنندگان توسط این دولت هشدار داد. اگرچه وی به زیر پا گذاشتن توافقهای سیاسی از سوی نوری مالکی اشاره کرد اما بلافاصله خطاب به "علی دباغ" که از نزدیکان مالکی می باشد گفت: "امروز مسوولیت کشته و مجروح شدن مردم و ضرر و زیان رسیدن به مردم بهدلیل پرونده امنیتی متوجه شما است. رییس سابق "جبهه گفتگو" دیالی دستگیر شده و در حالی که در زندان بود، در انتخابات برنده شده و همچنان نیز زندانی میباشد، جانشین وی نیز الان زندانی است. چند روز قبل پسرش را دیدم. از من سووال کرد، عمو پدرم کجا است؟ آیا این درست است که معاون نخستوزیر به یک کودک نتواندجواب دهد که پدرش کجا است؟ این موضوع دردناکی است."
وضعیت کنونی کشور و بحرانهای همه جانبه سیاسی–اقتصادی دولت عراق با توجه به تعمیق و تشدید تضادها بین نیروهای دموکراتیک، ملی و سکولار درون حکومتی، نیروهای چپ برون حکومتی با نیروهای ارتجاعی از یکسو و تعمیق تضاد بین مردم و ساختار استبدادی از سوی دیگر گواه آن است که دولت نوری مالکی محصول اتوریته دو اشغالگر بر انتخابات، از کمترین مشروعیتی ندارد. آنچه از گزارشات و اخبار مندرج در سایتهای اینترنتی پیرامون جنبش مردم عراق انتشار یافته، نشان از عزم پولادین مردمی دارد که برای تغییر شیوه مستبدانه حکومتی با وجود حرکتهای سرکوبگرانه و دستگیریها، گامی به عقب ننشسته است، بلکه تشکیل احزاب مترقی متشکل از جوانانی که خواهان کناره گیری نوری مالکی از قدرت هستند، بر اقتدار و تداوم جنبش انقلابی مردم عراق مهر تایید می زند. در چنین شرایط حساسی تشکیل یک جبهه فراگیر جهت اتحاد عمل از سوی مخالفان خودکامگی "حزب الدعوه" به رهبری نوری مالکی که خواستهای دموکراتیک و نیازهای حیاتی جنبش را در بر گیرد، مبرم ارزیابی می شود. بیانیه شفاف ایاد علاوی علیه حزبی که با اعمال سیاستهای مستبدانه و سرکوب قصد دارد تمام فعل و انفعالات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را تحت کنترل خود قرار دهد، حرکتی بسیار امیدوار کننده در راستای تشکیل چنین جبهه ای می باشد. جنبش انقلابی مردم عراق در نوع خود به دلیل مخالفت با رژیم ولایت فقیه به عنوان یک دولت مرکزی تغدیه کننده نیروهای ارتجاعی در شرایط انقلابی کشورهای عربی، ویژه به حساب می آید. زیرا که یکی از ارکان این جنبش، کوتاه کردن دست رژیم از دخالت کردن در مسایل داخلی کشور می باشد. این مساله اجازه هر گونه مانور را از مستبدان حاکم بر تهران می گیرد و به آنان اجازه نمی دهد با تشویق و ترغیب نیروهای ارتجاعی مانند دیگر کشورهای عربی، قادر به استفاده از پتانسیل جنبش به نفع خود باشند.
تشکیل یک جبهه وسیع بر سر برنامه ای مشخص جهت دستیابی به خواستهای اولیه خود که همانا برکناری نوری مالکی از قدرت است، می تواند بر تاریخ حکومتی خودکامه، وابسته و ارتجاعی نقطه پایان بگذارد و مسیر را جهت مبارزه برای دموکراسی و عدالت اجتماعی فراروی ملت عراق، هموار سازد. در حال حاضر "حزب الدعوه" همراه با نوری مالکی از سوی مخالفان خود در سراشیبی سقوط قرار گرفته و بیش از هر لحظه ای در دوران حیات خود در قدرت، به انزوا کشیده شده است. در این فرایند، اتحاد و همبستگی بین احزاب و شخصیتهای سیاسی و مترقی، اقشار و گردانهای اجتماعی کلیدی ترین مساله برای پایان دادن به دیکتاتوری تمام عیار نوری مالکی می باشد.